Sandro Asinari ur. 1969 koło Cremony, zainteresowany muzyką i instrumentami już w wieku lat 14 zapisał się do Międzynarodowej Szkoły Lutniczej w Cremonie, gdzie uczył się pod kierunkiem Vanny Zambelliego. Po otrzymaniu dyplomu w 1987 studiował dalej w szkole artystycznej CEE Bottega Scuola pod kierunkiem Gio Batty Morassiego, u którego ukończył studia i otworzył własny warsztat w Cremonie w 1991. Uczestniczył w wielu konkursach lutniczych i był finalistą konkursów w Moskwie, Bagnacavallo i Dolným Kubínie. Na konkursie w Baveno 1991 zdobył nagrody jako najmłodszy uczestnik, pierwszą i drugą w kategorii skrzypiec, drugą w kategorii altówek i wyróżnienie za najlepsze walory brzmieniowe, 1997 trzecią w kategorii wiolonczel i najwyższą za najlepszy werniks. Na X Triennale w Cremonie 2003 zdobył dyplom honorowy za altówkę, a na XI Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu 2006 drugą nagrodę. Na konkursie w Nacod w 2008 zdobył także drugą nagrodę i nagrodę za najlepsze wykonawstwo. W tymże roku wygrał konkurs Arvenzis w Dolným Kubínie, a w następnym był finalistą w kategorii altówek w Europejskim Konkursie "Eufonia”. Asinari jest wykładowcą Międzynarodowej Szkoły Lutniczej w Cremonie, członkiem miejscowego Konsorcjum Lutników im. A. Stradivariego oraz sekretarzem Krajowego Związku Zawodowego Lutników A.L.I. Jego instrumenty są inspirowane przez wielkich mistrzów dawnej szkoły kremońskiej, szczególnie Antonio Stradivariego, ale wykazują też własną inwencję i styl. Znajdują nabywców nie tylko wśród włoskich muzyków, ale i w Japonii, USA i na Tajwanie. 

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; http://www.asinari.it/pag2eng.htm

Anton Bachmann, ur. 1718 Berlin, zm. 8 III 1800 tamże, nadworny skrzypek i przez 30 lat lutnik dworu pruskiego. Budował cenione wiole, skrzypce, altówki, wiolonczele i kontrabasy według wzorów cremońskich i własnych, a także gitary. Miał syna Carla Ludwiga (1748-1809), nadwornego wiolistę, dyrygenta oraz lutnika, który prowadził zakład ojca po 1791 r. i któremu przypisuje się kilka wynalazków, m.in. stosowany w kontrabasach do dziś mechanizm śrubowy do strojenia z 1778 r. Drugi syn Antona – Wilhelm (1749-1825) był również nadwornym muzykiem. Anton stosował kartki drukowane: Antonius Bachmann, / Königl, Preuss. Hofinstrumentenmacher / in Berlin. 17(56); Antonius Bachmann. / Königl:Preuß:Hofinstrumentenmacher / in Berlin 17(59).

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Frankfurt a. Main 1922, s. 24; E.E. Helm, M. Elste, Bachmann Carl Ludwig, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, red. L. Libin, t. 1, Oxford² 2014, s. 161

Paul Bailly, ur. 13 IV 1844 Mirecourt, zm. 20 XI 1907 Paryż, uczeń Julesa Gillarda, Prospera Gabasse, P.G. Grandjona w Mirecourt. Następnie pracował dla Francoisa Vuillaume'a, który wysłał go do swego brata J.-B. Vuillaume'a w Paryżu. Pracował w Lille, Douai (w 1869 zyskał tytuł dostawcy tamtejszej Akademii Muzycznej), Mirecourt, Paryżu, Brukseli, Ameryce, Reims, Londynie i dla Harry'ego Dykes’a w Leeds. W końcu osiadł w Paryżu w 1898, gdzie zyskał uznanie jako budowniczy instrumentów wzorowanych na dawnych mistrzach (także angielskich), głównie na "Mesjaszu” Stradivariego. Łącznie zbudował ok. 3000 instrumentów smyczkowych o znakomitym dźwięku i ciemnoczerwonym lakierze, które zdobyły 10 medali na wystawach we Francji i Australii. Po jego śmierci warsztat prowadziła jego córka i uczennica Jenny, jedna z pierwszych znanych francuskich lutniczek. Stosował kartki drukowane z odręcznymi sygnaturami: 10 Medailles Or, Vermeil, Argent et Bronze / A Paris Sydney Melbourne etc./ No... Paul Bailly / Luthier / Ancien élève de J. B. Vuillaume, de Paris / 197, rue de Grenelle PARIS Année 19..; Paul Bailly luthier à Mirecourt, Vosges / Élève de J. B. Vuillaume cie Paris / Luthier de l’Academie de musique de Douai.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main, 1922, s. 27; t. 3 (oprac. T. Drescher), Tutzing 1990, s. 23

Józef Bartoszek, ur. 18 III 1940 w Zakopanem, zmarł tamże 10 XII 1997. Lutnictwa uczył się w Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem, które ukończył w 1959 r. W latach 1959-1975 nauczyciel w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu. Równolegle prowadził własną działalność twórczą. W 1961 r., jako stypendysta Ministerstwa Kultury i Sztuki, odbył praktykę w pracowniach lutników czeskich. W latach 1982-1990 przebywał w Austrii, prowadząc tam głównie działalność konserwatorsko-korektorską. Jego dorobek twórczy obejmuje łącznie ponad 300 instrumentów, wśród nich skrzypce, 55 altówek, 50 wiolonczel, ponad 40 kontrabasów, l2 kwartetów. W latach 60., na zamówienie Ministerstwa Kultury i Sztuki, zbudował też kilkadziesiąt instrumentów dziecięcych. W latach 1962-1977 brał udział we wszystkich edycjach Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (w 1977 r. zdobył I i IV nagrodę). Uczestniczył również w Międzynarodowych Konkursach Kwartetów Lutniczych w Liège, gdzie w 1963 r. zdobył złoty medal dla najmłodszego finalisty konkursu. Był jurorem w wielu konkursach krajowych i międzynarodowych, m.in. we wszystkich edycjach Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. Z. Szulca, w VI, VII, VIII i IX Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (w ostatnim pełnił funkcję przewodniczącego jury), a także w Konkursie Lutniczym we Freibergu w 1996 r. Członek sekcji lutniczej Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu. Członek ZPAL od 1959 r. gdzie pełnił wiele funkcji, m.in. 1976-1985 i 1988-1991 był wiceprezesem Związku.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Karl Friedrich Ludwig Bausch jun., ur. 10 XI 1829 Dessau, zm. 7 IV 1871 Pabsdorf (k. Königstein), syn i uczeń słynnego budowniczego smyczków Ludwiga Christiana Augusta B. (1805-1871), głównie budowniczy skrzypiec. Po ukończeniu nauki praktykował w Nowym Jorku, a po powrocie do Lipska usamodzielnił się. W 1860 r. przystąpił do firmy ojca (Ludw. Bausch & Sohn), którą po śmierci ich obu przejął młodszy brat Otto Julius (1841-1875). Stosował kartki drukowane: Ludovicus Bausch filius / fecit Lipsiae anno 18(60) [monogram LB pod krzyżem, w podwójnym okręgu]; ADOLF PAULUS / LUDW. BAUSCH & SOHN / LEIPZIG / Instrumente. Bogen. Seiten. Etuis etc. / Reparaturen.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1, Frankfurt a. Main 1922, s. 35; R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 1, Bruxelles, s. 23

Auguste Sebastien Philippe Bernardel, ur. 12 I 1802 Mirecourt, zm. 6 VIII 1870 Bougival, francuski lutnik znany jako “Bernardel Père" (ojciec). Terminował w Mirecourt, a następnie praktykował i pracował u N. Lupota w Paryżu ok. 1815-1824, potem krótko u C.F. Ganda zanim otworzył w 1826 r. własną pracownię w Paryżu przy rue Coquillière, przeniesioną wkrótce na rue Croix des Petits Champs, gdzie już wcześniej istniał zakład Vuillaume'a. Do firmy przystąpili synowie Ernest (1849) i Gustave (ok. 1849) a jej nazwę zmieniono (1859) na Bernandel i Synowie. Wycofał się na emeryturę w 1866 r. do Bougival, miasteczka słynnego z malarzy impresjonistów, podczas gdy jego firma połączyła się z pracownią Ganda jako Gand & Bernandel Bracia, Lutnicy Konserwatorium. Był jednym z bardziej znanych francuskich lutników tego okresu (obok swego nauczyciela Lupota). Zbudował wiele instrumentów, szczególnie cenionych wiolonczel. Nagrodzony dyplomami honorowymi i medalami na wystawach przemysłowych w Paryżu w 1827, 1834, 1839, 1844, 1849, a także w Londynie w 1851 i 1855 r. Stosował karteczki drukowane, czasem dodatkowo sygnowane.  

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Frankfurt a. Main 1922, t. 1-2, s. 41; Ch. Beare, Bernandel, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, red. L. Libin, vol. 1, Oxford ²2014, s. 317

Wojciech Jacek Bętkowski, ur. 27 II 1952 Sieprawiu k. Krakowa. W latach 1967-1972 uczeń Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu. Następnie do 1995 r. pracownik Dolnośląskiej Fabryki Instrumentów Lutniczych w Lubinie. Potem związany z pracownią lutniczą Jana Pawlikowskiego w Krakowie. Zbudował ponad 120 instrumentów, w tym skrzypce, altówki i wiolonczele. Uczestnik konkursów krajowych i międzynarodowych (Poznań, Hradec Králové, Cremona) uzyskując dyplomy uczestnictwa w II etapie. Stosuje karteczki odręczne: WOJCIECH BĘTKOWSKI  / LUBIN 1991; oraz drukowane, zdobione ramką z ornamentem geometryczno-roślinnym: WB / Zbudował: / Wojciech Bętkowski / Siepraw 2002 r.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004 s. 62, 65

Mieczysław Bielański, lutnik samouk, członek założyciel ZPAL, wiceprezes Zarządu 1970-76, ur. 4 X 1914 Nowica, pow. Stanisławów (Ukraina), zm. 9 XI 1983 Wrocław, syn Karola i Felicji. Ukończył 8 klas gimnazjum. Pierwsze instrumenty zbudował 1932. 1952 uzyskał dyplom czeladnika w Warszawie (praca wykonana pod nadzorem F. Pruszaka). Od 1954 (1952?) prowadził pracownię we Wrocławiu, ul. Kosynierów Gdyńskich 75/4. Zbudował ponad 110 (220?) skrzypiec, altówek i wiolonczel, opartych głównie na konwencji stylistycznej A. Stradivariego połączonej z cechami indywidualnymi (miękkie łuki sklepień, głębokie, secesyjne łuki talii, plastyczne, wysokie brzegi płyt). Stosował lakiery spirytusowe o odcieniach złoto-pomarańczowych, kartki drukowane: OPUS / 18 / M. Bielański / Wrocław / 1955. Uczestnik Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego (1957 – laureat nagrody specjalnej, 1967, 1972 – piąta nagroda, 1981 – juror). Uczestnik Konkursu na Budowę Kwartetów w Liège 1960 i juror I Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. Z. Szulca w Poznaniu 1979. Na wystawie ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966, prezentował skrzypce z tegoż roku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury. Ożeniony z Haliną.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004;  B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Hugues Émile Blondelet, ur. 1875, zm. 1928 Mirecourt, Francja. W 1890 r. rozpoczął w wieku 15 lat naukę lutnictwa w słynnym atelier Jérome Thibouville Lamy’ego (w skrócie JTL) w Mirecourt. W 1908 został jednym z kierowników tego warsztatu w Paryżu. Instrumenty sygnowane przez firmę i jednocześnie Blondeleta należały do jednych z najdroższych w tym czasie. Nie wiadomo, na ile on sam był zaangażowany w ich powstawanie. Także po jego śmierci budowano instrumenty nadal firmowane przez niego i JTL. Nagrodzony Grand Prix na wystawie w Marsylii w 1923 r. i jednocześnie Legią Honorową, Krzyżem Wojennym oraz Orderem Palm Akademickich, był też przewodniczącym jury na konkursach lutniczych w Rio de Janeiro (1922), Gand (1923), Barcelonie (1923) i Strasburgu (1924). Stosował karteczki drukowane: H. Emile Blondelet, luthier à Paris, G n 139, année 1928; Grand Prix 1922, Marseille, légion d’honneur, croix du guerre, palmes académiques; President du jury hors concours, Rio de Janeiro 1922, Gand 1923, Barcelone 1923, Strasbourg 1924. 

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 3, Bruxelles 1985 s. 19

Jan Bobak, ur. 12 VIII 1951 Poronin. Studiował lutnictwo w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, ukończonym w 1969 r. po którym praktykował przez rok u Jana Pawlikowskiego w Krakowie. Absolwent Krakowskiej Akademii Ekonomicznej w 1980 r. W 1981 r. otworzył własną pracownię w Nowym Targu, reaktywowaną w 1988 r., obecnie prowadzoną wraz z synem Grzegorzem. 1985-1987 praktykował pod kierunkiem Tetsuo Matsudy w pracowni Williama Harrisa Lee w Chicago, z którym współpracuje do tej pory. Zbudował ponad 300 skrzypiec, około 150 altówek i około 80 wiolonczel. Na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1986 r. zajął pierwsze miejsce. Uczestnik wystawy instrumentów w ramach “Cremona Mondomusica” w 2002 i 2003 r. Członek ZPAL od 1983 r.

Bibliografia: http://www.bobak.pl/index.html (dostęp 2017-04-05); Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 63, 68

Franciszek Borowiecki (Borówka-Borowiecki), stolarz, lutnik-samouk, członek-założyciel ZPAL, ur. 17 IX 1868 wieś Niwki (Kieleckie), zm. 6 V 1962 Lublin, syn kołodzieja Piotra oraz Wiktorii z domu Karcz. 1885-87 uczył się w Zawierciu stolarstwa i jednocześnie rzeźby i rysunku u H. Kudera, następnie w zakładzie stolarsko-rzeźbiarskim R. Świeżego, 1888-89 u M. Śmigrodzkiego w Częstochowie uzyskując 1889 dyplom czeladnika (?). Uczył się również gry na skrzypcach u muzyka Richtera w Częstochowie i prof. Sachse w Zawierciu, a w 1914-15 na wiolonczeli u prof. Lilientala w Lublinie. Pierwsze skrzypce zbudował w 1893 wg podręcznika A. Lehmana. Zachęcony przez S. Barcewicza poświęcił się od 1901 lutnictwu i otworzył pracownię i skład instrumentów w Zawierciu, przeniesione następnie 1909 do Częstochowy, od 1910 w Lublinie, ul. Królewska 10 (6), gdzie działał do końca życia. Ogółem zbudował ponad 100 skrzypiec, 15 altówek, 15 wiolonczel i 2 kontrabasy. Wzorował się na instrumentach starowłoskich, głównie Stradivariego, zachowując jednak cechy indywidualne. Nie stosował półfabrykatów. Używał lakieru o barwach od bursztynowej do ciemnowiśniowej. Czasem zastępował ślimaka rzeźbionymi główkami. Od 1925 stosował kartki drukowane w miejsce dotychczasowych odręcznych (Korygował Franciszek Borówka / w Lublinie 1914 roku – skrzypce Groblicza w M. Poznań, nr inw. MNP I 487), a nazwisko Borówka zmienił na Borowiecki: Franciszek Borowiecki / wykonał w Lublinie / Roku Pańskiego 19. Na jego instrumentach grali m.in.: I. Lotto, S. Barcewicz, P. Kochański, H. Marteau, J. Kubelík, K. Wiłkomirski, E. Umińska, I. Dubiska, S. Jarzębski, S. Namysłowski, B. Huberman, H. Palulis, J. Rakowski i in. Od większości z nich otrzymał listy pochwalne. Nagrodzony brązowym medalem na Wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Częstochowie 1909 za skrzypce z rzeźbioną główką kobiecą, dwoma złotymi medalami na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu 1929 za skrzypce i wiolonczelę (wystawił kilka par skrzypiec, altówkę i 2 wiolonczele), I nagrodą za skrzypce i wielkim medalem za kwartet smyczkowy zbudowany 1922-32 oraz działalność lutniczą na Wystawie Lutniczej w Krakowie 1936. Wystawiał też swoje instrumenty na Międzynarodowych Targach Poznańskich 1934, kwartety na konkursie w Liège (Belgia) 1954 oraz na wystawie ”Skrzypce w Polsce” w Poznaniu 1952. Odznaczony 1955 Złotym Krzyżem Zasługi, 1956 nagrodą artystyczną Lublina i 1962 Honorową Odznaką Rzemiosła. Należał do najlepszych lutników polskich XX w. Grywał na skrzypcach i altówce w orkiestrze Lubelskiego Towarzystwa Muzycznego. Ożeniony 1893 z Marianną Sukiennik miał ośmioro dzieci: Honoratę (1895—1953), Bronisława (1899—1918), Kazimie­rza Józefa (1904—1987), prawnika, który prowadził pracownię po ojcu do 1987, Lucynę Mariannę (1906), Władysława Sławomira (1910—1984), lutnika w Radomiu, Annę Zofię (1913) i dwoje zmarłych w dzieciństwie. Instrumenty, ich elementy i narzędzia z warsztatu B. znajdują się obecnie w Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, nr inw.: m.in. MLIM 1081-1099, MLIM/MS 1103-1106. Pochowany w Lublinie.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004;  B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Bernardo Calcagni, lub w formie zlatynizowanej Bernardus Calcanius, jeden z najlepszych lutników Genui w XVIII w., był notowany tam ok. 1710-1760. Prawdopodobnie uczeń któregoś z działających w Genui Tyrolczyków Christophera Rittiga, Martinusa Heela lub Paula Erharda, osiadłych tam pod koniec XVII w. Od ok. 1720 współpracował z Antoniem Pazarinim. Jego pieczołowicie wykonane instrumenty oparte są na modelach Stradivariego, pokryte złotym lub pomarańczowo-czerwonym lakierem, rzadziej żółtym, z drukowanymi kartkami rozpoznawczymi: BERNARDUS CALCANIUS / fecit Genuae Anno (1710); ….. (1750) [krzyż maltański w okręgu]. Jego uczniem był Giuseppe Cavaleri.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 83

António Capela ur. 25 V 1932 Anta Espinho, Portugalia, syn i uczeń Domingosa (1904-1976). Dzięki stypendium Calouste Gulbenkian Foundation mógł terminować w 1961 u Etienna Vatelota w Paryżu zyskując umiejętności konserwatorskie, a potem budowy instrumentów u Braci Morizot w Mirecourt. Dzięki temu samemu stypendium w latach 1964-1966 studiował w kremońskiej Szkole Lutniczej u Pietro Sgarabotta i Sacconiego. Jego instrumenty znane są na całym świecie. Buduje wg modeli Stradivariego i Amatiego, a głównie Gasparo da Salo z kolekcji Wurlitzera, oraz Stradivariego i Montagnana wg modeli zachowanych w kolekcji Narodowego Konserwatorium Portugali. Nagrodzony na Międzynarodowym Konkursie Kwartetów w Liège w 1963 r., Konkursie w Cremonie (1966, 1967, 1969) oraz Konkursie im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1967 (II nagroda, pierwszej nie przyznano) i 1972 r. (wszystkie główne nagrody wraz z ojcem Domingosem). Prowadzi pracownię w rodzinnej miejscowości Anta. Lutnikiem jest również jego syn Joaquim António.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 85; http://upmagazine-tap.com/en/pt_artigos/capela-the-violin-maker/# (dostęp 2016-10-11)

Domingos Ferreira Capela, ur. 25 V 1904 Anta Espinho, Portugalia, zm. 12 XI 1976 tamże, bednarz i stolarz meblowy, lutnik samouk, zaczął naprawiać skrzypce i od 1924 budować nowe instrumenty, m.in. dla lokalnych orkiestr i muzyków. Pierwsze instrumenty były budowane z nienajlepszych materiałów. Z czasem Capela tak udoskonalił swą sztukę i dobór materiałów, iż zdobył pierwszą i drugą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1972 r. (jego syn i uczeń António zdobył wówczas trzecią i czwartą!). Zbudował ponad 200 instrumentów opartych na wzorach klasycznych Stradivariego, Amatiego, Guarneriusa del Gesu i Stainera. Stosował drukowane karteczki rozpoznawcze: Domingos F. Capela, ANTA-ESPINHO-PORTUGAL, ANO 19(74) oraz stempel na płycie spodniej: CAPELA PORTUGAL.

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 2, Bruxelles 1954, s. 9; W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 85

Ivano Coratti, ur. 30 III 1933 Ospital Monacale, zm. po 1998 Bolonia, Włochy. Lutnik samouk. Jako uczeń stolarski zapisał się do klasy klarnetu w Konserwatorium im. G.B. Martiniego w Bolonii, które ukończył z dyplomem klarnecisty i fagocisty. Następnie grał w orkiestrze teatru miejskiego. Zaczął budować instrumenty w 1964 r., konsultując się m.in. z lutnikami Contavallim, Cassinim, Bignamim i Stefanim, budował na wzorach bolońskich mistrzów Giuseppe Fioriniego i Augusto Pollastriego.  Po 1973 r. konsultował się z G.B. Morassim, który wprowadził go w tajniki kremońskich mistrzów. W 1979 r. był jednym z założycieli Związku Lutników Włoskich, którego został wiceprezesem. W latach 1981-1985 uczył lutnictwa w Konserwatorium im. G. Frescobaldiego w Ferrarze. Do 1985 r. zbudował 110 skrzypiec, 14 altówek i 11 wiolonczel, a także małe skrzypce, wiole d’amore, rebeki i in., stosując do 1984 r. drukowane karteczki lutnicze, później odręczne. Jego instrumenty nagrodzono na konkursach w Cremonie 1973 (złoty medal), w Bagnacavallo 1974 (srebrny medal), 1976 i 1978 (I nagroda), w Cremonie (Triennale) 1979 (srebrny medal), Poznań 1981 (I nagroda). W 1985 r. podarował wyposażenie swego atelier Akademii Filharmonii Bolońskiej, eksponowane tam w celach edukacyjnych.  

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 107; http://www.ibcmultimedia.it/en/collezioni/bottega-ivano-coratti/ (dostęp 04.03.2017)

Douglas C. Cox, ur. 1948, współczesny amerykański budowniczy skrzypiec, absolwent Państwowej Szkoły Lutniczej w Mittenwald, Niemcy. Przez 10 lat był kierownikiem działu napraw i głównym restauratorem firmy J. Bradley Taylor, Inc. w Bostonie zanim założył własne studio w Brattleboro, Vermont, w 1985 r. Budował instrumenty od 1981 r., stworzył dotąd ponad 800 skrzypiec, altówek i wiolonczel. Jego instrumenty nagrodziło Amerykańskie Towarzystwo Lutnicze (The Violin Society of America) i gra na nich wielu profesjonalnych skrzypków klasycznych, barokowych i jazzowych. Wiele z nich to dokładne kopie nietypowych i wyjątkowych instrumentów dawnych mistrzów, do których badania Cox stosuje analizę audio-spektralną, analizę gęstości i modyfikacji materiału. Autor artykułów: The Baroque Violin ("Journal of the Violin Society of America" R. VIII., 1984 nr 1, s. 57-70) i Copying the Harrison Stradivari ("Journal of the Violin Society of America" R. XI, 1992 nr 3, s. 83-112).

Bibliografia: www.coxviolins.com [dostęp 10.2016]

Andrzej Czernik-Gracka ur. 1 III 1963 w Zakopanem, od dziecka interesował się artystyczną obróbką drewna stawiając swe pierwsze kroki w pracowni swego ojca. W 1983 roku ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem w klasie lutniczej. Konsultował się też z Franciszkiem i Stanisławem Mardułami, Janem Łacką i Andrzejem Janikiem. W latach 2004–2005 odbył praktykę w lutniczą w renomowanej firmie w USA. Prowadzi własne atelier w Bukowinie Tatrzańskiej. Zbudował ok. 200 instrumentów,  skrzypiec, altówek i wiolonczel, góralskich instrumentów smyczkowych, smyczków, a także instrumentów historycznych z rzeźbionymi główkami. Był finalistą IX Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1996 r. a także uczestniczył w wystawach lutniczych w 1985 r. w Hradec Králové (Czechosłowacja), pokonkursowej w Poznaniu w 1996 r., wystawie „Artystyczne Lutnictwo Podhala” w Zakopanem w 2000 r., a także wystawach w Książu i Krakowie w 2007 r. Stosuje ręcznie pisane kartki lutnicze: Andrzej Czernik Gracka / Bukowina Tatrzańska 2003 r. Członek ZPAL od 1987 r.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004 s. 71; http://www.andrzejczernik.pl/pl/home-7 (06.12.2016)

Ulrike Dederer, ur. 1969 w Stuttgart, po maturze w 1989 r. rozpoczęła 4-letnie studia w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Cremonie pod kierunkiem Vincenza Bissolotiego. Przez ostatni rok studiów praktykowała w atelier Francesco Bissolotiego. Po otrzymaniu dyplomu w 1993 r. zdała egzamin na czeladnika w Mittenwaldzie. Następne cztery lata praktykowała w firmie Jecklin w Zürichu, poznając podstawowe techniki napraw i restauracji skrzypiec i smyczków. Od 1993 r. pracowała przez 7 lat w firmie Machold w Wiedniu nadal doskonaląc umiejętności restauracji instrumentów smyczkowych i smyczków zyskując duże doświadczenie w tej dziedzinie. Konsultowała się m.in. ze znanym budowniczym smyczków Thomasem Gerbethem. W 2002 r. zdała lutniczy egzamin mistrzowski w Innsbrucku. W 2005 r. przeniosła się z rodziną do Zürichu, gdzie otworzyła własny warsztat. Od 2008 r. buduje nowe instrumenty w nowoczesnym i barokowym stylu nawiązując do tradycyjnych technologii mistrzów z Cremony. Konsultowała się także u Francoisa Denisa, Koena Paddinga, Rogera Hargrave’a, Sama Zygmuntovicza i innych kolegów. Jej instrumenty zdobyły nagrody na następujących międzynarodowych konkursach lutniczych: była finalistką konkursu w Pradze w 1993 r. zyskując pierwsze miejsce za jakość dźwięku, zajęła trzecie miejsce na Konkursie Wieniawskiego w Poznaniu w 2011 r., była finalistką konkursu Etienne Vatelota w Paryżu w tym samym roku, zdobyła I nagrodę za altówkę na konkursie Stradivariego (Triennale) w Cremonie w 2012 r. W 2016 r. była jurorem na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym H. Wieniawskiego w Poznaniu. Jest członkiem Szwajcarskiego Związku Lutników (SVGB).

Bibliografia: http://dederer.ch/violins/tag/kachel/; http://dederer.ch/violins/(2016-12-03)

Jean Joseph Honoré Derazey, ur. 7 I 1794 Darney (Wogezy, Francja), zm. 23 IV 1883 Mirecourt, gdzie praktykował, a po wyzwoleniu na czeladnika przez kilka lat pracował w Paryżu, m.in. ok. 1830-1839 jako jeden z głównych współpracowników słynnego Jean-Baptiste Vuillaume’a. Ok. 1840 powrócił do Mirecourt i założył własną pracownię. Podobnie jak Vuillaume budował znakomite, niemal idealne kopie włoskich mistrzów, o „promiennym” wyglądzie i dojrzałym, ciepłym tonie, cenione za jego życia wysoko w całej Europie. Są one na ogół stemplowane jego nazwiskiem wewnątrz na dolnej płycie (warianty: H.D. Mt. w kółeczku, H. DERAZEY, HD Mirecourt, FABRIQUE DE DERAZEY, H. Derazey pére), mogą też mieć karteczkę kopiowanego mistrza, lub jego własną, czasem odręczny podpis z datą. Do ok. 1846 r. zbudował ich ok. 600 sztuk. Jego współpracownikami byli Georges Lotte, Francois Brugeref (znany jako „Malakoff”), Emile Fetique, oraz syn Justin Amédée, który przejął pracownię ojca w 1879 r. Instrumenty D. nagrodzono medalami na Światowych Wystawach w Londynie w 1851 i 1862 r., oraz w Paryżu w 1855 r. Stosował drukowane karteczki o ściętych narożach, w ozdobnej ramce: H. DERAZEY / A MIRECOURT / Médaille de 1^re Classe / Exposition Universelle 1855 / [na bokach awers i rewers medalu z 1855 z napisem: NAPOLEON III EMPEREUR].

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main 1922, s. 100; R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 1, Bruxelles 1951, s. 81

Giovanni Dollenz, ur. 1800, zm. ok. 1850, uczeń Storionisa, notowany w Trieście. Budował dobre skrzypce, altówki, wiolonczele a także smyczki. Stosował żółto-czerwony lakier i kartki drukowane w ramce z ornamentu kwiatowego: GIOVANNI DOLLENZ Fecit / in Trieste anno 18(32). Miał syna Giuseppe (1832-1892), lutnika w Trieście.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, vol. 1-2, Frankfurt a. Main 1922, s. 109

Annibale Fagnola, ur. 1865 Montiglio Monferrato koło Turynu, zm. 1939 Turyn, Włochy, jeden z najlepszych lutników włoskich I poł. XX w. Początkowo samouk budujący gitary w rodzinnym mieście, ok. 1890 notowany w Turynie przy via Tomaso 7, po śmierci pierwszej żony ponownie w Montiglio. Ożeniony po raz drugi przeniósł się w 1893 r. do Turynu i został uczniem Marengo Romano Rimaldiego. Od 1899 r. prowadził własny warsztat przy vicolo Scuderie Reali 3. Budował głównie znakomite kopie skrzypiec takich budowniczych jak Stradivari, Presenda, Rocca czy Guadagnini, często trudnych do odróżnienia od oryginałów nawet przez ekspertów. Szybko zdobył sławę, a także nagrody na wystawach w Genewie i Mediolanie w 1906 r., oraz złoty medal w Turynie w 1911 r. za pokazany kwartet. Z czasem wypracował własny model i styl, budując najlepsze ze swych instrumentów w latach 20. XX w.  Od ok. 1905 r. stosował własne kartki drukowane: Hannibal Fagnola fecit / Taurini anno Domini 1(90.) a także podpisywał się tuszem wewnątrz instrumentu.

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 1, Bruxelles 1951, s. 100; W.L. v. Lüttgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 158

Giuseppe Ferrari, ur. 5 X 1900, Ferrara, Włochy, zm. 1970 tamże, księgowy i dyrektor banku. Uczeń miejscowego konserwatorium (im. G. Frescobaldiego) pod kierunkiem Gino Neri. Później ukończył studia handlowe. Odwiedzał często pracownię mistrza Ettore Soffrittiego, tam zaprzyjaźnił się z Anselmo Gottim i został jego uczniem. Po 25 latach powrócił do swego rodzimego miasta i poświęcił aktywnie lutnictwu. Od 1949, kiedy zbudował pierwsze skrzypce, działał w Rzymie i w 1955 jego dorobek liczył już 30 skrzypiec, 2 altówki i wiolonczelę. Inspirowany szkołą neapolitańską i modelami Guarneriego, Montagnana, Amatiego i Stradivariego. Na wystawie w Mediolanie 1953 pokazał skrzypce wysoko ocenione za wykonanie i brzmienie, a na Biennale w Cremonie 1965 skrzypce, altówkę i wiolonczelę. Stosował odręczne karteczki: Ferrari Giuseppe da Ferrara / fece in Roma 1953. 

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 2, Bruxelles 1959, s. 14-15

Gennaro (Januario) Gagliano, ur. ok. 1680 (1700?) Neapol, zm. po 1768 (1763?), drugi syn i uczeń Alessandra z Neapolu, Włochy, notowany ok. 1730- ok. 1780 tamże, prawdopodobnie najlepszy lutnik w rodzinie. Stosował wiele modeli, głównie opartych na wzorach Amatiego i Stradivariego i ich poprzedników, doskonale wykończonych, z perfekcyjnym werniksem, oraz pięknym, donośnym dźwiękiem. Zachowało się niewiele sygnowanych przez niego instrumentów (Januario Gagliano Filius / Alexandri fecit Napoli 1728), natomiast wiele trudnych do rozpoznania, niesygnowanych kopii mistrzów, w których czasem stosował imitację oryginalnych kartek lutniczych. 

Bibliografia: W. Kamiński, Gagliano, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. efg, red. E. Dziębowska, Kraków 1987, s. 210; Ch. Beare, Gagliano, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, sec. ed., ed. L. Libin, vol. 2, Oxford 2014, s. 370

Raffaele i Antonio Gagliano, synowie i uczniowie Giovanniego, bracia Nicola, z wielopokoleniowej rodziny lutniczej, aktywni w Neapolu w I poł. XIX w. (Raffaele ur. ok. 1790, zm. XII 1857; Antonio II, ur. po 1790, zm. 27 V 1860, pracował także samodzielnie). Ich prace często mają cechy pośpiesznie wykonanych (konkurowały m.in. z instrumentami z produkcji chałupniczej na terenie Niemiec i Czech), z nienajlepszego drewna, z niestarannie wyrzeźbionym ślimakiem, bez żyłek zastępowanych wydrapanymi i malowanymi imitacjami. Natomiast zadziwiają wspaniałym dźwiękiem w wyniku wielowiekowych udoskonaleń konstrukcji w ramach rodzinnej tradycji. Stosowali kartki drukowane: RAFFAELE ed ANTONIO GAGLIANO / Quodam Giovanni Napoli 18.. (Rafaele i Antonio Gagliano, synowie Giovanniego, Neapol 18..).

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main, 1922, s. 153-156; Ch. Beare, Gagliano, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, ed. L. Libin, t. 2, Oxford ²2014, s. 370

Bracia Gand - Charles Adolphe (ur. 11 XII 1812, zm. 24 I 1866) i Charles Nicolas Eugene (ur. 5 VI 1825, zm. 5 II 1892), synowie i uczniowie Charlesa Françoisa G. (1787-1845), działający jako partnerzy 1855-1866 w Paryżu. Zbudowali sporą liczbę znakomicie wykonanych instrumentów o bardzo dobrym dźwięku, zyskując duże uznanie, tytuły korektorów dworu królewskiego i Konserwatorium Paryskiego, złoty medal na Paryskiej Wystawie w 1855 i wreszcie Legię Honorową w 1862. Stosowali kartki drukowane: GAND FRÈRES Luthiers de la Musique de l’Empereur / et du Conservatoire Imperial de Musique / №… Paris 18… Po śmierci Charlesa Adolpha jego brat wszedł w spółkę z Ernestem Auguste Bernardelem (ur. 1826, zm. 27 I 1904) jako Bracia Gand i Bernardel, którzy wyprodukowali ponad 2000 instrumentów, otrzymali także tytuły nadwornych dostawców Belgii i Hiszpanii, a Gand dostał Legię Honorową w 1878.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, vol. 1-2, Frankfurt a. Main 1922, s. 157

Władysław Gąsienica “Makowski”, ur. 10 VII 1935 w Murzasichlu k. Zakopanego, zm. 11 X 1993 w Krakowie. Ukończył Średnią Szkołę Muzyczną w Katowicach. Lutnictwem zainteresował się w latach 60. XX w. W latach 1969-1973 uczył się u Józefa Świrka w Katowicach, następnie u Franciszka Marduły w Zakopanem i Piotra Kubasa w Krakowie. W 1976 otworzył własną pracownię w Krakowie. Zajmował się korektą i konserwacją, przede wszystkim jednak budował własne instrumenty – ponad 40, w tym ok. 10 altówek. Początkowo pod wpływem stylistyki A. Stradivariego od 1976 nawiązywał do koncepcji estetycznych G. Guarneriego del Gesu, zwłaszcza modeli z 1735. Stosował lakiery olejno-spirytusowe o kolorystyce nasyconej, w odcieniach złotowiśniowych i złotobrązowych. W 1977 brał udział w V Międzynarodowym Konkursie Lutniczym w Poznaniu i uzyskał dyplom uczestnictwa w II etapie. Członek ZPAL od 1975 r., 1979-1982 członek Komisji Rewizyjnej, 1979-1991 Komisji Kwalifikacyjnej Związku.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Roman Tomasz Głogowski, ur. 20 XI 1962 Nowy Targ, uczył się lutnictwa w tutejszej pracowni Andrzeja Bednarskiego w latach 1982-1987. Praktykował też w warsztatach Państwowego Liceum Plastycznego im. A. Kenara w Zakopanem w latach 1982-1984. Prowadzi pracownię w podhalańskiej wsi Ząb, w gminie Poronin.  Zbudował ponad 170 instrumentów, w tym ponad 125 par skrzypiec, kilka altówek i ponad 8 wiolonczel. Na Ogólnopolskim Konkursie Lutniczym im. A. Stradivariego w Poznaniu w 1987 r. jego skrzypce uzyskały IV nagrodę, a na Konkursie im. W. Kamińskiego również w Poznaniu w 1994 r. I nagrodę w kategorii skrzypiec ½. Uczestniczył też w Międzynarodowym Konkursie lutniczym H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1991 (II etap) i 2001 r. (finalista, 13 miejsce). Swoje instrumenty eksponował na wystawie „Artystyczne lutnictwo Podhala” w Zakopanem w 2000 r. Stosuje karteczki odręczne: Roman Głogowski / Ząb 2003 r. Członek ZPAL od 1984 r.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 79

Francesco Gobetti, ochrzczony 4 I 1675 Udine, Włochy, zm. 10 VII 1723 Wenecja, lutnik włoski. Prawdopodobnie początkowo pracował jako szewc, po 1702 został uczniem lutnika Matteo Goffrillera, po 1717 wycofał się z zawodu z powodów zdrowotnych. Mimo dość krótkiej pracy w zawodzie lutnika i niewielkiej liczby instrumentów, stał się jednym z najwybitniejszych lutników szkoły weneckiej. Obok modeli własnych, budował też doskonałe kopie modeli innych budowniczych.

Bibliografia: Ch. Beare, Gobetti Francesco, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, red. L. Libin, vol. 2, Oxford ²2014, s. 439-440

Eugeniusz Tomasz Gosiewski, inż., lutnik samouk, ur. 21 XII 1901 Warszawa, zm. 10 XI 1974 Warszawa, syn Antoniego i Wandy. Ukończył Politechnikę Warszawską 1926 i Wyższą Szkołę Handlową 1927. 1933-39 pracował w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych, 1954-68 w Związkowych Zakładach Doskonalenia Zawodowego. Od 1925 uczył się lutnictwa na podstawie literatury fachowej i konsultacji z D. Didczenko, T. Panufnikiem, J. Rymwidem-Mickiewiczem i F. K. Pruszakiem. Od 1953 profesjonalny lutnik, korektor i konserwator. Zbudował ponad 45 instrumentów, głównie skrzypiec (kilka altówek). Laureat I Krajowego Konkursu Lutniczego 1955. Na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego 1957 jego instrument uzyskał IV nagrodę i medal Międzynarodowego Konkursu Kwartetów w Liège, a drugi wyróżnienie Filharmonii Poznańskiej. Na wystawie ”Polskie instrumenty muzyczne” w Warszawie 1966 prezentował skrzypce z 1962. Stosował kartki drukowane: E. Gosiewski / Warszawa 19(56). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Członek ZPAL od 1955, 1964-70 sekretarz Zarządu. Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu posiada skrzypce Marcina Groblicza, nr inw. MNP Id 2005 z kartką: Gosiewski Eug. naprawiał Warszawa 1954.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Marcin Groblicz, lutnik, skrzypek, tokarz, dekorator, alchemik, ur. ok. 1674 Kraków?, zm. 21 I (?) 1745 Lwów (zachorował 1744), pochodzenia szlacheckiego z Litwy. Ok. 1688-ok.1706 notowany w Poznaniu, m.in. jako członek kapeli przy kolegiacie św. Marii Magdaleny, 3 IV 1706 przejściowo w Lesznie, następnie w Krakowie ok. 1712-ok. 1722 (wymieniony w aktach miejskich 1715, 1716 i 1722), 1721 również we Wrocławiu, ok. 1723- ok. 1733 w Warszawie, ok. 1733-1745 we Lwowie, a  także Leżajsku i Jarosławiu. 6 IX 1701 zobowiązał się uczyć „kunsztu ręcznego w różnych sztukach wyzwolonych” syna poznańskiego murarza Kaspra Kintzla, którego przed 1706 odesłał do domu z powodu odmowy zapłaty 200 florenów za naukę przez jego ojca. W Warszawie miał ucznia Jana Wilkowskiego. 3 VII 1706 wykonywał prace dekoratorskie (posrebrzanie) w Lesznie. 1720 w Krakowie (?) przyjął zadatek od Mieszkowskiego na skrzypce dla kapeli książęcej i wykonał cybuch dla niejakiego Kołłątaja (również zlecony za pośrednictwem Mieszkowskiego). Wykonywał też futerały do skrzypiec, laski z kaliny, farby, posrebrzanie, dostarczał żółwie. Działał jako dekorator, m.in. wykonał drzwiczki meblowe pokryte laką i chinoiserią, podpisane M. GROBLICZ POLONUS CRACOVIAE 1721 (znane też jako dwa obrazy tablicowe, zatytułowane Św. Ignacy Loyola i Oko Opatrzności, w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie od 1924), błękitne kolumienki ołtarza w kościele bernardynów we Lwowie 7 IX 1738, także prace dekoratorskie 22 IV 1739 w Jarosławiu, w tymże roku w Leżajsku i 10 VII we Lwowie. Interesował się również aktywnie sztuką dmuchania szkła, rusznikarstwem, metalurgią, medycyną i in. Stosował własny werniks kopalowy. Zachowane instrumenty, wykonane w Warszawie, pochodzą z 1710, 1732, 1735 (ok. 1730?) i 1738. Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu posiada skrzypce wykonane 1738 (nr inw. MNP-I.487), oraz skrzypce wykonane w Krakowie 1719 (MNP-I.468). W prywatnym posiadaniu znajduje się wiola da gamba sygnowana: Ad.M.D.G. W krakowie / Marcin Groblicz 1720, a także surdynka sygnowana: MARCIN GROBLICZ / Sługa J.K. Imci. Inną, prawdopodobnie również jego surdynkę z 1 ćwierci XVIII w. posiada Royal College of Music w Londynie, nr inw. RCM 55. W Muzeum Narodowym w Warszawie zachowało się zdjęcie skrzypiec i akwarelowy rysunek z 1922 główki oraz efów (rys. Bohdan Marconi) instrumentu należącego do bliżej nieokreślonego Moszkowskiego w Warszawie (?), wykonanych przez G. w XVII w. Muzeum Kultury Muzycznej im. M. Glinki w Moskwie posiada dwoje skrzypiec G. z I poł. XVIII w. (nr inw. MИ-1949 i MИ-2036/I). Skrzypce „Ucznia Grobliczowskiego” odnotowano w inwentarzu warszawskiego konwentu augustianów z 1752 r. Wojciech Boberski z IS PAN odkrył w 1999 w dziale rękopisów Biblioteki Wróblewskich w Wilnie raptularz G. pisany na przestrzeni ok. 33 lat, gdzie odnotował ponad 180 wszelkiego rodzaju własnych i cudzych receptur alchemicznych, chemicznych, medycznych, malarskich, lutniczych i in., a także pozostawił rysunek w typie chinoiserie, rysunek rozety instrumentu lutniczego, profil belkowania wewnętrznego instrumentu lutniczego lub mebla, szkic pieca hutniczego. Ożeniony we Wrocławiu ok. 1707 z Katarzyną ur. ok. 1692, zm. po 1752.

Bibliografia: Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; W. Kamiński, Groblicz, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. efg, red. E. Dziębowska, Kraków 1987, s. 485-486; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007; A. Krupska, Zapomniane receptury z pierwszej połowy XVIII wieku mistrza różnych sztuk Marcina Groblicza, Warszawa 2010; Polska szkoła lutnicza. Instrumenty Grobliczów i Dankwartów, cz. 1, red. P. Frankowski, Poznań 2016, s. 18-20, i in.; inf. Wojciecha Boberskiego i Alicji Knast

Lorenzo Guadagnini I (senior), ur. 22 XII 1685 Cerignale, Piacenza, zm. 15 VI 1746 Piacenza, najstarszy spośród lutników w rodzinie Guadagninich (uprzednio Guagnini). Uchodził za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły kremońskiej i wieloletniego ucznia Antonia Stradivariego, co jest obecnie kwestionowane z braku dowodów. Ponadto wiele instrumentów z kartkami lutniczymi z jego nazwiskiem może być autorstwa innych, wybitnych lutników, jak Carlo i Francesco Mategazza z Mediolanu lub Gaspare Lorenzini z Piacenzy. Obecnie za najwybitniejszego lutnika z rodziny Guadagninich uważa się jego syna, Giovanni Battistę (1711-1786).

Bibliografia: Ch. Beare, Ph.J. Kass, D. Rosengard, Guadagnini, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, red. L. Libin, vol. 2, Oxford ²2014, s. 481; W. Kamiński, Guadagnini, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. efg, red. E. Dziębowska, Kraków 1987, s. 497-498

Pietro (I) Giovanni Guarneri (zwany Pietro [Petrus Guarnerius] z Mantui w odróżnieniu od swego kuzyna Pietro (II) z Wenecji), ur. 18 II 1655 Cremona, zm. 26 III 1720 Mantua, syn i uczeń Andrei G. i Anny Marii di Orceli, starszy brat Giuseppe G. 1679 (1683?) przeniósł się do Mantui, gdzie założył warsztat i był jednocześnie muzykiem kapeli nadwornej (jako skrzypek solista i wiolista orkiestry) ks. Ferdynanda Karola Gonzagi.1698 powrócił do Cremony skąd ponownie wyjechał do Mantui ok. 1700. Jego instrumenty wykazują stylistyczne pokrewieństwo z modelami N. Amatiego i A. Stradivariego. Ale posiadają też cechy indywidualne, jak znaczna wypukłość płyt, szeroka wklęska, głęboko rzeźbione narożniki, charakterystyczne efy, szlachetny kameralny dźwięk. Są one wysoko cenione, choć niezbyt liczne (dziś znane ok. 50 skrzypiec, żadnej altówki, 1 przypisywana mu wiolonczela) – nie wklejał własnych karteczek lutniczych kiedy pracował z ojcem. Stosował kartki drukowane: Revisto e coretto da me Pietro Guarneri / Cremonese in Mantova 16(97); Petrus Guarnerius Cremonensis fecit / Mantua sub tit: Sanctae Teresiae, 16(..).Ożeniony w 1677 r. z Cateriną Sassagni, miał syna Andreę Francesca, ur. 1678. Ożeniony ponownie z Lucią Guidi Borani (4. V. 1694) miał pięcioro dzieci, z których żadne nie zostało lutnikiem.

Bibliografia: W. L. F. v. Lütgendorff, Die Geigen und Lautenmacher, Frankfurt a. Main 1922, s. 187; (T. Drescher) 1990, s. 455-457; W. Kamiński, Guarneri w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. efg, red. E. Dziębowska, Kraków 1987, s. 501; Ch. Beare/C. Chiesa, D. Rosengard, Guarneri, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, sec. ed., ed. L. Libin, vol. 2, Oxford 2014 s. 485

Pietro III Guarneri (1700-1750), członek rodziny Guarnerich, jednej z najwybitniejszych rodzin lutniczych, syn Pietro I Guarneriego z Mantui (Pietro di Mantova, 1655-1720), kuzyn Pietro II Guarneriego z Wenecji (1695-1762) oraz wnuk Andrei Guarneriego (1623-1698). Niektórzy badacze (np. Karel Jalovec) wyróżniali Pietro III jako lutnika, autora bardzo niewielu instrumentów. W nowszych publikacjach jednak nie jest wymieniany, a autorzy twierdzą, że żadne z dzieci Pietro I nie zostało lutnikiem. Obecne w portalu skrzypce KIL-41 (uznane pół wieku temu przez komisję ekspertów ZPAL za prawdopodobne dzieło Pietro Guarneriego III) wykazują wybitne walory konstrukcyjne i dźwiękowe oraz cechy szkoły włoskiej, przez poprzednich właścicieli były uznawane za skrzypce jednego z Guarnerich, jednak nie posiadają kartki lutniczej, co dodatkowo utrudnia identyfikację.

Bibliografia: K. Jalovec, Italian Violin Makers, London 1964, s. 253; Ch. Beare, C. Chiesa, D. Rosengard, Guarneri, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, ed. L. Libin, vol. 2, Oxford ²2014, s. 485-486; C. Chiesa, D. Rosengard, Guarneri, w: Die Musik in Geschichte und Gegenwart, hg. L. Finscher, Personenteil  t. 8, Kassel 2002, s. 151-159; W. Kamiński, Guarneri, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, t. efg, red. E. Dziębowska, Kraków 1987, s. 501; W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main, 1922, s. 187, t. 3 (oprac. T. Drescher), Tutzing 1990, s. 455-457

Kurt Arno Gütter, ur. 27 X 1894 Markneukirchen, zm. 6 V 1991 tamże, syn i uczeń budowniczego gitar Heinricha Ludwiga, 1909-1912 uczeń Oskara Bernharda Heinela, 1913-1914 czeladnik u Maxa Schlesingera w Dreźnie i 1915-1921 u Heinricha Theodora Heberleina w Markneukirchen, gdzie następnie założył własną pracownię 8 II 1921 i uzyskał dyplom mistrzowski w 1922. Miał syna, ucznia i współpracownika Konrada Alberta (ur. 4 VIII 1927, zm. 22 XI 1992, budowniczego gitar, od 1955 we własnym warsztacie). Tworzył głównie wg modeli włoskich. Stosował kartki drukowane: Kurt Gütter / Markneukirchen / Made in Germany / Copie: Joseph Guarnerius / GK [spleciony inicjał].

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 1, Bruxelles 1951, s. 141; W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 224

Gustaw Adolf Paweł Häussler (Haussler), trąbomistrz, lutnik, ur. 15 I 1850 Lübben, Niemcy (Brandenburgia), zm. 19 V 1940 Kraków (zapalenie płuc), syn Fryderyka Augusta, bratanek i uczeń Christiana, po którym przejął 1871 pracownię i skład w Krakowie, ul. Floriańska 22 (kamienica „Pod Barankiem”, zakupiona przez H. 1896), po dojściu do pełnoletności. Zbudował tylko 12 skrzypiec wg modelu Stradivariego, pokrytych spirytusowym werniksem, z których pierwsze 6, wraz z jego klarnetami i fletami, nagrodzono medalem brązowym na wystawie krakowskiej 1877, pozostałe wraz ze skorygowanymi skrzypcami P. Guarneriego i N. Gagliano medalem złotym na wystawie lwowskiej 1894. Zarzuciwszy budowanie własnych, przerabiał skrzypce Kreutzingera (A. Osmanka?) z Schönbach (wymiana duszy, belki, zmiany ustawienia szyjki), nadając im piętno instrumentów mistrzowskich. Jako znakomity korektor zyskał europejski rozgłos, pochwały i listy pochwalne, m.in. P. de Sarasate, S. Barcewicza (korekta skrzypiec Guadagniniego), M. Karłowicza (naprawa i korekta skrzypiec Groblicza), B. Hubermana, J. Pulikowskiego, O. Švečika, oraz 20 IX 1884 od muzyków lwowskich z Janem Gallem na czele. Prowadził badania nad menzurą skrzypiec. Wynalazł specjalne kleszcze lutnicze (imadło sprężynowe). Stosował kartki pisane i drukowane: Gustavus Häussler Cracoviensis me fecit / ac Marcello Tyberg Amico suo dedicavit / Anno 18... Od 1911 członek Związku Lutników Niemieckich (Verband Deutscher Geigenbauer). Flet poprzeczny H. posiada prof. Lewis Jones z London Metropolitan University, a jego cytrę z jaworu oczkowanego, z efami, sygnowaną Häussler, posiadał znany krakowski kolekcjoner Mikołaj Mazur. Klasztor jasnogórski zakupił jego waltornie i być może inne instrumenty 1875. H. był członkiem Krakowskiego Towarzystwa Miłośników Cytry na przełomie XIX/XX w., a także rzeczoznawcą sądowym. Uczniami H. byli m.in. W. Baczyński, J. Zając, H. Skórczyński, J. Panek i P. Kubas. Jego pracownikiem był 1898-1913 Antoni Ostafin. Ożeniony 1887 z Joanną Augustą Matyldą z domu Bluhm (ur. 19 III 1855) miał córkę i 3 synów, m.in. Gustawa Wilhelma Gerharda (ur. 10 VII 1880) pastora w Poczdamie i Wilhelma Johannesa Gustawa (ur. 15 IX 1896), pastora na Górnym Śląsku. Pochowany w rodzinnym grobie na Cmentarzu Rakowickim. Biblioteka Jagiellońska posiada portret rysunkowy H., autorstwa Ignacego Wróblewskiego (sygn. J.R. 3086). Został też sportretowany w postaci św. Piotra w witrażu Adama Ciompy w kościele ewangelickim św. Marcina w Krakowie. 

Bibliografia: W. Dziura, Häussler Gustaw Adolf Paweł, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. hij, red. E. Dziębowska, Kraków 1993, s. 109; B. Ostafin, Häusslerowie. Dzieje rodziny krakowskich lutników, Krzysztofory 23, 2006 s. 79-86; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007; B. Vogel, Słownik lutników… - addenda et corrigenda, „Studia Musicologica Stetinensis”, red. K. Rottermund, 2010 nr 2, s. 161

Hoffmann Ignatz (Ignatius) senior (I), ur. V 1695 Wilkanów (Wölfelsdorf) na Śląsku, zm. 29 III 1769 tamże, notowany jako rolnik, budowniczy wiol, skrzypiec, lutni i harf. Syn i uczeń Friedricha (1647-1714), ojciec Ignatza juniora (1720-1791). Budował wg szkoły wiedeńskiej, m.in. w 1749 i 1750 skrzypce dla zakonu Bożogrobców w Nysie (nie zachowane). Kościół w Wilkanowie posiadał niegdyś podobne z kartką drukowaną: Ignatz Hoffmann Lautten und / Geigen und Harpfenmacher in / Wulfelsdorff. Anno 1748. Znana jest też identyczna kartka z datą 1740. Jego wiola d’amore z 1735 r. zachowała się w Muzeum Instrumentów Muzycznych w Berlinie. Prawdopodobnie wymieniał też płytę w wioli Christopha Böse z 1660. Skrzypce KIL-224 przypisywane Hoffmannowi (kartka lutnicza nie zachowała się) to jedyne w zbiorach ZPAL, które mogą pochodzić z terenu Hrabstwa Kłodzkiego, zwanego „śląską Cremoną”.

Bibliografia: B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007, s. 86; P. Preis, Musik- und Theaterleben von Stadt und Kreis Glatz. Ein Rückblick, 1. Stadt Glatz, 2. Kreis Glatz, Lüdenscheid 1967, 1969; I. Otto, O. Adelmann, Katalog der Streichinstrumente, Musikinstrumenten-Museum Berlin, Berlin 1975, s. 145

Alphonse van Hoof, ur. 14 IV 1878 Tilburg, Holandia, zm. VI 1936 Antwerpia, Belgia. Syn stolarza i rzeźbiarza. Z lutnictwem zetknął się w pracowni Kesselsa w rodzinnym mieście, gdzie uczył się u mistrza Heinricha Rosbacha. Przeniósł się do Markneukirchen, aby ukończyć nauki. W 1907 r. przeniósł się do Antwerpii w Belgii, skąd wrócił do Holandii na początku I wojny światowej. 1915-1920 pracował w 's-Hertogenbosch, gdzie zbudował ponad 90 instrumentów początkowo kopiując Stradivariego, Gobettiego i Santo Seraphina, potem głównie Lorenzo Storioniego. Powrócił do Holandii w 1920 r., a potem działał w Borgerhout koło Antwerpii w 1923 r., w Tilburg i Antwerpii. Łącznie zbudował ok. 150 instrumentów. Stosował kartki drukowane: AURES TE FIDIBUS JURET OBLEC / TARE CANORIS / Alphonsius Van Hoof / Liutaro fecit Antverpiae 19..; Alphonsius Van Hoof Liutaro / Fecit Antverpiæ Anno 19.. / Secundum / Santo Seraphino / Venetüs. Miał syna i ucznia Antoine (1901- ) który przejął po nim atelier.

Bibliografia: D.J. Balfoort, De Hollandsche Vioolmakers, Amsterdam 1931; W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main, 1922 s. 225, t. 3 (oprac. T. Drescher), Tutzing 1990, s. 644

Andrzej Janik, ur. 25 III 1939 Zakopane, zm. 9 IV 2005 Zakopane. Uczył się lutnictwa w tutejszym Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych, ukończonym w 1959 r., a następnie, po Studium Pedagogicznym, wykładał lutnictwo w latach 1962-1975 w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu. Równolegle praktykował w latach 1962-1965 w pracowni Franciszka Marduły, a w latach 1986-1988 w Chicago (USA). Własną pracownię otworzył w 1963 r. w Nowym Targu, przeniesioną w 1994 r. do Zakopanego. Zbudował ponad 100 skrzypiec, 37 altówek, 2 wiolonczele i 27 gitar klasycznych, a także, sporadycznie, góralskie instrumenty ludowe. Stosował odręczne karteczki lutnicze: Andrzej Janik / Zakopane 2003 r. Uczestniczył w Ogólnopolskim Konkursie Lutniczym im. Z. Szulca w 1979 r. w Poznaniu (III nagroda oraz wyróżnienie za szczególne walory dźwiękowe), w kilku konkursach międzynarodowych, oraz był finalistą konkursów w Cremonie w 1982 r. w kategorii skrzypiec, w Hradec Králové w 1987 r. – altówka, w Moskwie w 1990 r. – altówka. Jako juror uczestniczył w 2001 r. w Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, a także konkursach krajowych (1987, 2001). Był członkiem ZPAL od 1963 r. Z jego inicjatywy odbywają się cykliczne wystawy lutników podhalańskich.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 90, 93

Tadeusz Jasiurkowski, ur. 21 I 1952 Nowy Sącz. 1967-1972 uczeń Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, następnie do 1979 pracownik Dolnośląskiej Fabryki Instrumentów Lutniczych w Lubinie, w tymże roku otworzył własną pracownię. Jako konserwator współpracuje z lutnikami francuskimi i tworzy własne instrumenty: ponad 132 skrzypiec, 24 altówki i 8 wiolonczel. Był finalistą wielu krajowych i międzynarodowych konkursów lutniczych w Hradec Králové (1985), Poznaniu (konkurs im. H. Wieniawskiego 1991, 1996 – VII miejsce, konkurs im. W. Kamińskiego 1999 – III nagroda w kategorii skrzypiec 3/4) ), Moskwie (konkurs im P. Czajkowskiego 2002 – VI miejsce w kategorii skrzypiec i VI w kategorii altówek), a także konkursów w Mittenwaldzie, Paryżu i Cremonie. Juror konkursu W. Kamińskiego w 2009 r. Członek ZPAL od 1981 r. Stosuje karteczki drukowane: Tadeusz Jasiurkowski / Lubin 2004 r.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004 s. 91, 96; http://artystalutnik.pl/ (20.02.2017)

Jaromír Joo, ur. 14 IV 1952 Czeskie Budziejowice, syn Bohumira i Bedřiški, ukończył szkołę w Sedloňovĕ i rozpoczął naukę gry na skrzypcach w miejscowości Nové Město nad Metují. Następnie uczył się w spółdzielni lutniczej „Cremona” w Luby u. Chebu, i u czołowych czeskich lutników, takich jak F. Pavlicek (Praga, 4 lata), M. Cardy (Velký Osek, 1978-79), Vl. Pilar (Hradec Králové, 1980/81). Praktykował też w lutników w Kanadzie, Szwajcarii i Francji. W 1980 został przyjęty do czeskiego Kręgu Mistrzów Lutników.  W następnym roku jego skrzypce zdobyły na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu na III miejsce i złoty medal Związku Polskich Artystów Lutników za najlepsze walory lutnicze. Na Międzynarodowym Konkursie A. Stadivariego w Cremonie w 1982 r. zajął V miejsce, na konkursie w Hradec Králové w 1985 r. jego altówka uzyskała III miejsce i brązowy medal za brzmienie, a kwalifikacji krajowej II miejsce, złoty i brązowy medal za wykonanie, srebrny medal za brzmienie, na kolejnym konkursie w 1989 r. dyplom uczestnictwa w finale i VI miejsce. Na X Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2001 r. był jurorem. Prowadzi własne studio w miejscowości Náchod, a także do 2006 r. w Quesadzie (Hiszpania), gdzie nadal uczy lutnictwa. Był założycielem Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. V. Metelki, organizowanego od 1997 r. w Náchodzie, od 2012 r. w Pradze. Stosuje kartki drukowane: Jaromír Joo Náchod / Faciebat Anno 18(..) [inicjał JJ w okręgu].

Bibliografia: V. Pilař, F. Šrámek, Umění houslařů, Praha 1986 s. 118, 250; http://www.violinwatch.com/m5821002.html (12/7/2016)

Mariusz Kacprzak, ur. 15 XI 1970 Warszawa, w latach 1986-1990 uczeń klasy lutniczej Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, następnie student klasy lutniczej Antoniego Krupy w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie w 1997 r. uzyskał dyplom magistra sztuki na podstawie wykonanych przez siebie skrzypiec i gitary oraz pracy pisemnej na temat budowy gitary. Prowadzi własne atelier w Warszawie i jest konserwatorem instrumentów lutniczych przy Państwowej Szkole Muzycznej 1 st. im. J. Zarębskiego w Warszawie. Zbudował ponad 30 skrzypiec, 5 altówek i gitarę klasyczną. Stosuje kartki drukowane z odręczną sygnaturą: MARIUSZ KACPRZAK / WARSZAWA anno domini 2003/ [nr] / (Mariusz Kacprzak). Na Ogólnopolskim Konkursie Lutniczym im. W. Kamińskiego w Poznaniu w 1999 r. uzyskał wyróżnienie za skrzypce 4/4. Także uczestnik międzynarodowych konkursów lutniczych w Paryżu 1999, Mittenwaldzie 2001, Poznaniu 2001, 2016. Członek ZPAL od 2001 r.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 94, 97

Kamiński, Włodzimierz, ur. 12 I 1930 w Gnieźnie, zm. 9 IV 1993 Poznań, wybitny muzykolog, instrumentolog, teoretyk sztuki lutniczej, lutnik, pedagog. W latach 1950-1954 studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim. W 1962 r. uzyskał stopień doktora na podstawie pracy o rozwoju instrumentarium muzycznego w Polsce. Od 1951 r. zatrudniony w Muzeum Instrumentów Muzycznych - Oddziale Muzeum Narodowego w Poznaniu, początkowo jako pracownik naukowy, od 1962 r. jako kustosz i kurator. Dzięki jego inicjatywie rozwinęło się w Poznaniu szkolnictwo lutnicze (klasa lutnicza w Liceum Muzycznym od 1973 r., sekcja lutnictwa artystycznego w ówczesnej PWSM od 1978 r.). W 1990 r. zrealizował przewód kwalifikacyjny II stopnia w Akademii Muzycznej w Poznaniu (Instrumentalistyka – Lutnictwo) i uzyskał rok później tytuł profesora sztuk muzycznych. Był autorem wielu prac naukowych, książek (m.in. Instrumenty muzyczne na ziemiach polskich, Skrzypce polskie, Lutnictwo [we współpracy z Józefem Świrkiem]) oraz artykułów na temat instrumentarium muzycznego i lutnictwa. Wygłosił też kilkadziesiąt referatów na kursach i konferencjach lutniczych oraz muzykologicznych i był współredaktorem czasopisma ,,Lutnictwo” (od 1983 r.). Pełnił funkcje jurora w wielu międzynarodowych konkursach lutniczych, m.in. w Cremonie, Hradec Králové, Sofii i Moskwie. Od  l972 r. był przewodniczącym jury wszystkich edycji Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H.Wieniawskiego w Poznaniu oraz Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. Z. Szulca w Poznaniu. Odznaczony wieloma orderami i medalami. Jego dorobek lutniczy, stosunkowo niewielki ze względu intensywną działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną, to kilkanaście instrumentów (w tym skrzypce, surdynka oraz 3 viole da gamba). Zajmował się także korektą i konserwacją. Był uznanym ekspertem w dziedzinie instrumentów lutniczych. Członek sekcji lutniczej Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu. Członek ZPAL od 1959 r., w latach 1964-1993 jego prezes.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; D. Jasińska, Kamiński Włodzimierz, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. klł, red. E. Dziębowska, Kraków 1997 s. 21

Antoni Karolkowski, lutnik samouk, członek założyciel ZPAL (1970-76 sekretarz), ur. 9 IV 1906 Warszawa, zm. 25 XII 1983 Warszawa, syn Antoniego i Bronisławy z domu Gąsiorkiewicz. Wzorował się dokładnie na pracach Rymwida-Mickiewicza, u którego się konsultował (także u F. K. Pruszaka). Stosował kartki pisane oraz wytłaczaną sygnaturę poniżej guzika. Jego skrzypce cechował pełny ton, spirytusowe lakiery o odcieniach złoto-pomarańczowych i złoto-czerwonych. Zbudował kilkadziesiąt skrzypiec i altówkę. Od 1935 prowadził własną pracownię w Warszawie, po II wojnie światowej ul. Miła 1. Jednocześnie 1945-1976 był korektorem i konserwatorem Akademii Muzycznej w Warszawie. Prezentował instrumenty na wystawach: ”Skrzypce w Polsce”, Poznań 1952; ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966 (skrzypce z 1960). Stosował kartki odręczne (Antoni Karolkowski / Zrobił w Warszawie / 1952 roku) i drukowane (ANTONI KAROLKOWSKI / WARSZAWA / ROK 19..), a także tłoczył swe nazwisko koło guziczka: A. KAROLKOWSKI. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury, Medalem XXX-lecia PRL. Ożeniony 1939 miał syna ur. 1956.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Jan Karoń, skrzypek, członek założyciel i Członek Honorowy (1994) ZPAL, członek American Violin Making Society, ur. 6 II 1919 Dłużec k. Olkusza, zm. 13 VIII 2008 Lexington, USA. W wieku 9 lat rozpoczął naukę gry i lutnictwa u swego stryja Wawrzyńca w Niemcach k. Sosnowca. 1936-39 uczeń gry skrzypcowej u Wacława Kochańskiego w Warszawie, po II wojnie światowej u Wacława Niemczyka w Katowicach, od 1947 r. u Józefa Jarzębskiego w Akademii Muzycznej w Warszawie, gdzie w 1952 r. uzyskał dyplom. W 1946 r. był drugim I skrzypkiem Filharmonii Krakowskiej, w 1947 - I skrzypkiem Filharmonii Warszawskiej. Jednocześnie pogłębiał wiedzę lutniczą. Konsultował się m.in. z J. Rymwidem-Mickiewiczem, T. Panufnikiem, J. Świrkiem, P. Kubasem, A. Różyckim, F. K. Pruszakiem. 1952-57 koncertmistrz Filharmonii Narodowej w Warszawie. W 1957 r. uzyskał stypendium Ministerstwa Kultury i praktykował w 1958 r. w pracowni Etienne Vatelota w Paryżu. Od 1959 r. prowadził własną pracownię w Warszawie i był konserwatorem Filharmonii Narodowej oraz Państwowej Kolekcji Instrumentów Lutniczych. Od XII 1967 przebywał w USA, działając jako muzyk (przez 17 lat 2-gi skrzypek w Houston Symphony Orchestra, od 1984 r. na emeryturze) i lutnik (współpracował z pracownią Gorisha w Houston i prowadził własną do 1995 r.). Jego dom w Houston, zwany „Karoniówką”, był przez lata miejscem spotkań miejscowej Polonii, oraz m.in. posiedzeń Copernicus Society, filii Polskiego Instytutu Naukowego. W 1998 r. przeniósł się do swej córki w Lexington, Kentucky. Wzorował się na modelach Stradivariego, Guarneriego del Gesu. Stosował lakiery olejne w odcieniach złoto-brązowych. Przed nałożeniem werniksu brązowił drewno pod bezpośrednim światłem słonecznym. Stosował kartki pisane: Karoń Jan / Warszawa 1953 Op. (2); Jan Karoń konserwacja Warszawa 1964; i drukowane: Jan Karoń (nepos Laurentu) / Varsaviae Anno 19.. Opus / (Houston, Texas); i stemplował: JK (w rombie poniżej guziczka). Budował smyczki wg modeli Peccatte, Lamy, Voirin i własnego, z wypalanym stemplem: JAN KAROº HOUSTON. Zbudował ponad 30 skrzypiec (na których grał m.in. Henryk Szeryng), 4 altówki, 2 wiolonczele, 40 smyczków. W 1955 r. uzyskał II nagrodę na I Krajowym Konkursie Lutniczym. Autor książki: Poznaj skrzypce, Kraków 1969 (wydanie angielskie w USA 1997 – Know your own violin), a także artykułów w czasopismach amerykańskich: „The Instrumentalist”, „Viol. A Magazine for Stringed Instrument Musician”, „Catgut Acoustical Society Newsletter” . Autor tomiku poezji Wiersze na jednej strunie.

Bibliografia: B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007, s. 97-99. Karoń Jan w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. klł, red. E. Dziębowska, Kraków 1997, s. 42-43; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 98

Zbigniew Kegel, (ur. 2 II 1960 r. w Poznaniu) lutnictwa uczył się w latach 1975-1979 w Liceum Muzycznym im. M. Karłowicza w Poznaniu, następnie studiował w klasie lutniczej Andrzeja Łapy w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Tytuł magistra sztuki w zakresie lutnictwa uzyskał w 1984 r. przedstawiając dwa zbudowane instrumenty, skrzypce i rebek, oraz pracę pisemną Problemy konstrukcyjne instrumentów smyczkowych w średniowieczu, przygotowaną pod kierunkiem prof. Włodzimierza Kamińskiego. Od 1982 r. pracuje jako konserwator instrumentów lutniczych w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II stopnia im. M. Karłowicza w Poznaniu. Jego dorobek twórczy obejmuje ponad 50 skrzypiec, 6 altówek, gitarę, cytarę, 2 viole da gamba, lutnię oraz 5 smyczków. Na Ogólnopolskim Konkursie im. A. Stradivariego w Poznaniu w 1987 r. uzyskał nagrodę specjalną za najpiękniejszy lakier, w 1986 r. dyplom uczestnictwa w II etapie VII Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, a w następnej edycji tego konkursu (1991) został jego finalistą. Członek ZPAL od 1982 r.

Norbert Adam Kijanka, ur. 11 VIII 1968 w Łodzi. Lutnictwa uczył się w latach 1982-1987 w klasie lutniczej Liceum Muzycznego im. M. Karłowicza w Poznaniu, a 1992 ukończył studia w klasie lutniczej prof. Włodzimierza Kamińskiego w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Tytuł magistra sztuki w zakresie lutnictwa uzyskał, przestawiając dwoje skrzypiec oraz pracę pisemną Życie i twórczość Bartolomeo Giuseppe Guarneriego del Gesù. 1992 odbył kilkumiesięczną praktykę lutniczą w pracowni W. & H. Bünnagel w Kolonii. Od 1992 prowadzi własną pracownię w Łodzi. Zbudował ponad 50 skrzypiec, 5 altówek, cytarę i 2 smyczki skrzypcowe. Brał udział w Ogólnopolskim Konkursie Lutniczym im. Z. Szulca 1987 i 1999 (finalista w kategorii skrzypiec 3/4). Z powodzeniem uczestniczył też w Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu: 1991 VIII miejsce, medal jurora A. Capeli oraz nagroda Związku Lutników Niemieckich dla najmłodszego finalisty Polaka; 2001 – II nagroda. Uzyskał złoty medal za najwyższe walory dźwiękowe skrzypiec w II Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. V. Metelky w Náchodzie 2004. 1993 wygłosił referat dotyczący twórczości Bartolomeo Giuseppe Guarneriego del Gesù na Ogólnopolskim Seminarium Lutniczym. Członek jury Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego 2011. 12 Członek ZPAL od 1988 r., od 2002 członek Zarządu, od 2006 członek Związku Lutników Niemieckich.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Hiroshi Kikuta, ur. w 1961 r. w Nagoi, Japonia, pracował początkowo jako mikser muzyki klasycznej dla japońskiego kanału telewizyjnego NHK i zafascynowany brzmieniem skrzypiec rozpoczął ich budowanie w oparciu o wzory współczesne ośrodka w Cremonie. W 2001 r. rozpoczął tam studia w Międzynarodowej Szkole Lutniczej pod kierunkiem Nicolasa Razariego i Lorenza Marchiego, którą ukończył w 2004 r. z wyróżnieniem i stypendium pozwalającym na dalsze studia. Kontynuował je pod kierunkiem N. Razariego wypracowując własny styl. W 2009 r. otworzył wraz z Akirą Takahashi własne studio w Cremonie, gdzie pracuje do dziś. Jest zdobywcą nagród na międzynarodowych konkursach lutniczych im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2006 r. (I nagroda i medal za najwyżej ocenione walory dźwiękowe instrumentu), im. P. Czajkowskiego w Moskwie w 2007 r. (I nagroda), Triennale w Cremonie w 2009 w kategorii altówek (VII miejsce), i w 2012 r. w podobnej kategorii (V miejsce), Violino Arvensis w Dolným Kubínie (Słowacja) w 2013 r. (brązowy medal, nagroda specjalna za najlepsze wykonanie).

Bibliografia: http://www.kansai-violinmakers.jp/members/member_kikuta.html (dostęp 26.12.2016)

Min Sung Kim, ur. 3 VIII 1971 Non-san (Korea Płd.). Ukończył fizykę na uniwersytecie w Korei. Dwa lata później rozpoczął naukę lutnictwa w Salt Lake City (USA) u Petera Paula Priera. W 1999 rozpoczął naukę w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Cremonie pod kierunkiem Primo Pistoniego i Alessandro Voltiniego, ukończoną w 2003 r. Następnie otworzył własną pracownię w Cremonie. Nagrodzony na wielu konkursach lutniczych, głównie za wiolonczele: w Cremonie w 2006, w USA w 2006, w Manchesterze w 2007, w Pisogne w 2008, w Pekinie w 2010 i 2013, w Mittenwaldzie w 2010, w Cleveland (Ohio) w 2010, na Konkursie im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2011 r. (pierwsza nagroda, a także czwarta za inne skrzypce i nagroda za wykonanie).

Bibliografia: http://minsungviolins.com/ (dostęp15.01.2017)

Franz Joseph Klier, ur. 12 IV 1901 Schönbach, zm. 1962? Bubenreuth, Niemcy, syn Josefa, uczeń Josefa Schustera z Schönbach-Graz. Wyzwolony na czeladnika w 1921. W latach 1921-1922 pracownik w firmie Georg Winterling (Schreiber & Lugert) w Hamburgu, i 1923-1925 pracownik Rudolfa Schustera tamże. W 1925 założył własną pracownię w Schönbach, 1928 pracował rok w Kassel, w 1929 zdał egzamin mistrzowski w Markneukirchen. Po wojnie osiadł w 1946 w Tennenlohe koło Erlangen, a w 1951 przeniósł się do pobliskiego Bubenreuth. W 1947 został starszym okręgowego cechu. Budował skrzypce wg klasycznych wzorów.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 320

Tadeusz Wojciech Kmiecik, ur. 27 VII 1952 w Cedrach Wielkich (woj. Gdańskie). Uczył się w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, które ukończył w 1972 r. Przez następny rok doskonalił swe umiejętności lutnicze w pracowni Franciszka Marduły w Zakopanem. Od 1973 r. prowadzi własną pracownię lutniczą w Budach Łańcuckich (od 1992 r. w Łańcucie). Od wielu lat związany z Międzynarodowymi Kursami Muzycznymi w Łańcucie, organizowanymi w miesiącach letnich, jako konserwator i korektor. W swoim dorobku twórczym posiada ponad 130 skrzypiec, 20 altówek, 30 wiolonczel oraz 50 smyczków. Uczestniczył w Międzynarodowych Konkursach Lutniczych w Cremonie, Mittenwaldzie, Moskwie, Paryżu i Poznaniu. Eksponował swoje prace na wystawach konkursowych oraz w Łańcucie, Warszawie i Zakopanem. Członek ZPAL od 1973 i członek wielu komisji Związku. Stosuje kartki lutnicze odręczne: Tadeusz W. KMIECIK / Budy Łańcuckie / ŁAŃCUT A D 2003.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 107

Anatolij Koczergin, ur. 10 III 1930 Moskwa. W wieku 14 lat rozpoczął pracę w Moskiewskiej Eksperymentalnej Pracowni Instrumentów Muzycznych. Lutnictwa uczył się u rosyjskiego mistrza S. Dobrowa, praktykował m.in. u Etienne’a Vatelota we Francji. Od 1957 był mistrzem konserwatorskim instrumentów w Konserwatorium Moskiewskim, a od 1967 kieruje pracownią unikatowych instrumentów muzycznych Kolekcji Państwowej. Jest laureatem wielu krajowych i międzynarodowych konkursów lutniczych. M.in. 1966 był zwycięzcą Międzynarodowego Konkursu im. P. Czajkowskiego w Moskwie, a 1981 został laureatem V nagrody Międzynarodowego Konkursu im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, gdzie otrzymał również medal ZPAL za najwyższą ocenę dźwiękową skrzypiec. Obecnie jest cenionym w kraju i za granicą konserwatorem instrumentów, często zapraszanym do prac jury międzynarodowych konkursów lutniczych (m.in. w Poznaniu 2006).

Bibliografia: XI Międzynarodowy Konkurs Lutniczy im. Henryka Wieniawskiego, Poznań, 7-13 maja 2006, Poznań 2006, s. 10

Udo Kretzschmann, ur. 2.01.1959, po maturze podjął pod kierunkiem Hansa Kernera naukę lutnictwa w zakładzie budowy instrumentów Musima w Markneukirchen, gdzie w 1977 r. zyskał dyplom czeladnika, a w 1982 r. mistrza. Od 1990 pracował dla Wilhelma Brücknera w Erfurcie, następnie dla lutników w Erfurcie, Berlinie, Hamburgu, Stade i Bazylei. W 1994 r. otworzył własny warsztat w Markneukirchen. Oprócz skrzypiec buduje również instrumenty historyczne, jak wiole da gamba i inne. Wraz z kilkoma lutnikami zbudował na jubileusz 650-lecia powstania Markneukirchen gigantyczne skrzypce (4,27 m długości), wpisane do księgi rekordów Guinnessa. Na konkursie im. Jacoba Stainera w 1990 r. uzyskał nagrodę specjalną jury, a na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1991 r. zdobył IV magrodę. Aktywny muzyk (puzonista) i chórzysta.

Bibliografia: http://www.freiepresse.de/LOKALES/VOGTLAND/OBERES-VOGTLAND/Meister-mit-300-Jahren-Familientradition-artikel9771015.php (28.02.2017); http://www.dbstrings.com/de/geigenbauer-in.php?luth=15414&cardtype=free (28.02.2017); http://kretzschmann-violinen.de/english/home_en.htm (28.02.2017)

Stanisław Król, ur. 13 IX 1963 r. w Zakopanem. W latach 1978-1983 uczył się w klasie lutniczej Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, a następnie współpracował z Janem Łackiem oraz Władysławem Gąsienicą „Makowskim”. W 1988 r. ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Prowadzi własną pracownię w Zakopanem. Na jego dorobek twórczy składa się ponad 150 skrzypiec, ponad 15 altówek oraz 15 wiolonczel. W 1985 r. brał udział w I Międzynarodowym Konkursie Lutniczym na altówkę w Hradec Králové, trzykrotnie był uczestnikiem Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu: 1986 - srebrna plakietka Związku Lutników Włoskich z Cremony dla najmłodszego polskiego uczestnika Konkursu, 1991 - III nagroda (dwoje skrzypiec w finale), 2001 - dyplom udziału w II etapie. Członek ZPAL od 1983, członek Zarządu w latach 1993-2001.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników

Adam Jan Królikowski, lutnik samouk, ur. 13 XII 1907 Żywiec, zm. 18 VIII 1992 tamże, syn Czesława i Rozalii z Pantoflińskich. Po ukończeniu gimnazjum pracował u matki w sklepie bławatnym, który prowadził po jej śmierci do wojny, kiedy sklep zarekwirowano, a jego wysiedlono. Jednocześnie uczył się lutnictwa z literatury fachowej i konsultował u Józefa Choleksy i ludowego lutnika Wiktora Szwedy z Pewli Małej. Pierwszy instrument wg modelu J. U. Eberlego zbudował w wieku 17 lat, do 1939 kilka następnych. Po wojnie wrócił do Żywca i pracował jako m.in. elektromonter, technik w miejscowych zakładach, urzędnik oraz we własnej pracowni. Po aresztowaniu i zwolnieniu w 1954 pracował wyłącznie jako lutnik. Budował w konwencji stylistycznej Stradivariego, łącznie ponad 90 skrzypiec, altówek, wiolonczel. Rekonstruował dawne instrumenty (lira korbowa, suka, tubmaryna). Stosował lakiery spirytusowe i olejno-eteryczne w odcieniach złoto-pomarańczowych. Stosował kartki drukowane: ADAM JAN KRÓLIKOWSKI ŻYWIEC / WYKONAŁ W ROKU 19... Także korektor i konserwator. Członek sekcji lutniczej Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu oraz chórów amatorskich, członek ZPAL od 1961, 1964-73 przewodniczący Komisji Rewizyjnej, od 1976 skarbnik ZPAL. Na wystawie ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966, prezentował skrzypce z 1960. Miał syna Andrzeja Michała (ur. 15 IX 1947 Żywiec), lutnika.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Antoni Józef Krupa, ur. 17 II 1948 r. w Zakopanem. Lutnictwa uczył się w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, które ukończył 1967. W latach 1968-1973 odbył studia na Wydziale Technologii Drewna Akademii Rolniczej w Poznaniu. Pracę mgr Analiza przebiegów transjentowych drgań półfabrykatów na dna pianinowe ze świerkowego drewna rezonansowego napisał pod kier. prof. Heleny Harajdy. W latach 1973-1978 pracował w charakterze konserwatora instrumentów lutniczych w Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. 1973 został też nauczycielem w klasie lutnictwa Państwowego Liceum Muzycznego im. M. Karłowicza w Poznaniu. Od roku 1978 pracuje w poznańskiej Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego na stanowiskach kolejno: od 1978 starszego wykładowcy, 1985 adiunkta, 1993 prof. nadzwyczajnego, od 1993 kierownika Zakładu Lutnictwa Artystycznego. 1998 uzyskał tytuł prof. sztuk muzycznych. Ukończył kursy rzeczoznawców zorganizowane przez ZPAL w 1991 w Poznaniu i w 1992 w Warszawie. Zbudował ok. 300 instrumentów, w tym ponad 210 skrzypiec, 27 altówek, 11 wiolonczel, kwartet smyczkowy i instrumenty dawne: barokowe skrzypce, lirę da braccio (kopia instrumentu Giovanniego d’Andrei, Werona 1511) i renesansową lutnię. Uczestniczył w dwóch edycjach Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. Z. Szulca w Poznaniu: 1979 – II i IV nagroda, 1984 – I nagroda, Summa cum Laude, za skrzypce i altówkę. W 1982, a także w II etapie Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. A. Stradivariego w Cremonie. Czterokrotnie uczestniczył w Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu: 1977 – uczestnik II etapu, 1981 – finalista, 1991 – IV nagroda, medal ZPAL za najwyższe walory brzmieniowe instrumentu. Zbudowane przez siebie instrumenty eksponował na wystawach: 1979 – „25-lecie SPAL” w Warszawie, 1983 – „X-lecie poznańskiego szkolnictwa lutniczego” w Poznaniu; 1988 – „Polska sztuka lutnicza”, Muzeum Kultury Muzycznej w Moskwie. Przewodniczący jury I Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. W. Kamińskiego w Poznaniu (1994). Juror IX Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (1996). Na polskich seminariach lutniczych wygłaszał referaty na temat stylistyki instrumentów A. Stradivariego, zastosowania metod geometrycznych przy konstrukcji modelu skrzypiec oraz kwartetów smyczkowych. Członek ZPAL od 1974, w latach 1979-1992 członek Zarządu, od 1992 członek Komisji Rewizyjnej (od 1994 – przewodniczący).  Nagrodzony m.in. Odznaką Zasłużonego dla Miasta Poznania, Brązowym Krzyżem Zasługi (1983), Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury (1983), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1995), nagrodami I i II stopnia Ministra Kultury i Sztuki. Ożeniony z Ireną (lutniczką) ma dwóch synów lutników: Marcina Andrzeja (ur. 1977) i Krzysztofa Adama (ur. 1979).

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Krzysztof Adam Krupa, ur. 5 I 1979 Poznań, syn i uczeń Antoniego, od 1986 r. uczęszczał do klasy gry na skrzypcach Państwowej Podstawowej Szkoły Muzycznej im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, od 1994 r. do klasy lutniczej Państwowego Liceum Muzycznego im. M. Karłowicza tamże. Następnie 1998-2003 studiował lutnictwo pod kierunkiem prof. Andrzeja Łapy w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie uzyskał dyplom magistra sztuki na podstawie zbudowanych przez siebie wiolonczel, barokowego smyczka i pracy pisemnej Wiolonczela w twórczości Domenico Montagnany i innych przedstawicieli szkoły weneckiej w XVIII wieku. Uczy lutnictwa w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II st. w Poznaniu i prowadzi pracownię wraz z ojcem i bratem tamże. Zbudował około 45 instrumentów, w tym skrzypce, altówki, wiolonczele, skrzypce barokowe i viola da gamba. Stosuje kartki lutnicze drukowane: Krzysztof Krupa / fecit Poznań anno. Uczestniczył w wielu konkursach lutniczych ogólnopolskich: im. W. Kamińskiego w Poznaniu 1994, 1999 – III nagroda w kategorii skrzypiec ½, wyróżnienia w kategorii skrzypiec ¾  i pełnych, 2004 – I nagroda; i międzynarodowych: w Paryżu 1999; Cremonie 2000, 2003; Mittenwaldzie 2001; Poznaniu 2001, 2016 - finalista; Moskwie 2004 – II nagroda i srebrny medal za wiolonczelę; a także w Baltimore, Dolnym Kubinie i Manchesterze. W latach 2003 i 2007 otrzymał stypendium Ministra Kultury i Sztuki. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Lutników od 1999 r. i Amerykańskiego Stowarzyszenia Lutników od 2006 r.

Bibliografia: http://www.krupaviolin.com/index2.php?s=pracownia (dostęp 2017-04-05); Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 118-119

Marcin Andrzej Krupa, ur. 28 VII 1977 Poznań, syn i uczeń lutników Antoniego i Ireny, uczył się lutnictwa w l. 1992-1996 w Państwowy Liceum Muzycznym im. M. Karłowicza w Poznaniu, a następnie studiował w klasie lutniczej Andrzeja Łapy w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego tamże. Uzyskał dyplom w 2002 r. na podstawie wykonanych przez siebie skrzypiec i smyczka, oraz pracy pisemnej Konserwacja smyczka. Odbył też praktykę lutniczą u berlińskiego budowniczego smyczków Gregora Walbrodta w l. 2001-2002. Zbudował ponad 30 instrumentów - skrzypce, altówki, wiolonczele, lirę da braccio i dyszkantową wiolę da gamba, a także ponad 100 smyczków do różnych instrumentów. Uczestnik Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. W. Kamińskiego w Poznaniu: w 1994, 1999 (I nagroda i wyróżnienie w kategorii skrzypiec 4/4, II nagroda w kategorii skrzypiec ¾, i 2004 r. (I nagroda za wiolonczelę, II nagroda za altówkę, I oraz II nagroda w kategorii smyczków). Uczestnik międzynarodowych konkursów lutniczych, m.in.: P. Czajkowskiego w Moskwie w 1998 r. (II nagroda i srebrny medal za altówkę, V miejsce za skrzypce) i w 2002 r. (finalista w kategorii skrzypiec, wyróżnienie za wysokie walory techniczne oraz za najwyższe walory techniczne smyczka skrzypcowego, III miejsce i wyróżnienie za najwyższe walory techniczne smyczka wiolonczelowego), w Mittenwaldzie w 2001 r. (IX miejsce) i w 2005 r. (brązowe medale za smyczek skrzypcowy i altówkowy), H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2001 r. (V miejsce), A. Stradivariego w Cremonie w 2003 r. (dyplom udziału w II etapie) i 2006 r. (III miejsce i brązowy medal w kategorii skrzypiec, nagroda za najlepsze walory brzmieniowe skrzypiec oraz nagroda specjalna im. S. F. Sacconiego), BVMA w Londynie w 2004 r. (wyróżnienie za wysokie walory techniczne smyczka skrzypcowego), w Paryżu w 2004 r. (- wyróżnienie za smyczek altówkowy, V miejsce za smyczek skrzypcowy), w Baltimore w 2006 r. (wyróżnienia za smyczki skrzypcowy, altówkowy i wiolonczelowy). Członek ZPAL od 1998 r. Stosuje karteczki drukowane ozdobione ornamentem geometryczno-roślinnym: Marcin Krupa / figlio di Antonio / Poznań anno (2003) [oraz inicjał MK].

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 118, 124; http://www.krupaviolin.com/index2.php?s=marcin2 (08.12.2016)

Piotr Kubas, lutnik, ur. 21 VI 1906 Węgierka k. Pruchnika, zm. 28 XII 1978 Kraków, syn rolnika Jana i Magdaleny z domu Proń. 1921-24 uczeń wieczorowej szkoły zawodowej oraz G. Häusslera i J. Zająca w Krakowie, u którego pracował do 1928. Pracował również dla Feliksa Kąckiego. 1930 uzyskał dyplom mistrza cechowego. 1929-70 prowadził własną pracownię „Lutnia” w Krakowie, ul. Św. Tomasza 30 (26), po II wojnie światowej ul. Poselska 13. Od 1950 kierował pracownią Filharmonii Krakowskiej. Pierwsze skrzypce zbudował 1935, a ogółem 45 skrzypiec i altówkę, wg Stradivariego i głównie własnego modelu (ostatnich 6 po 1970). Stosował kartki drukowane: PIOTR KUBAS / (wykonał) / Kraków anno domini 19(35) Nr 1.; ... 1940 Nr 27. Na Wystawie Lutniczej, Kraków 1936, nagrodzono dyplomami jego skrzypce (VIII miejsce) i altówkę (VI miejsce). Prezentował też instrumenty na wystawach ”Skrzypce w Polsce”, Poznań 1952 (skrzypce i altówka), ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966 (skrzypce z 1966). Uzyskał III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego, Poznań 1967. Wieloletni juror tegoż konkursu (od 1957). Odznaczony Medalem 10-lecia PRL 1955, Złotym Krzyżem Zasługi 1956, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski 1964, Złotą Odznaką Zasługi dla Rzemiosła 1967 i Nagrodą II stopnia Ministra Kultury i Sztuki 1975. Muzeum Instrumentów w Poznaniu posiada jego skrzypce z 1935 (nr inw. MNP-I.628). Ożeniony z Zofią miał syna Józefa (ur. 1925), swego ucznia, który porzucił lutnictwo dla rolnictwa. Członek założyciel ZPAL, pełnił liczne funkcje we władzach Związku.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007; informacje Ernesta Kubali i Barbary Ostafin z Krakowa; Narodowe Archiwum Cyfrowe posiada fotografie lutnika i jego pracowni z 1944, sygn. 2-6686-1 do 12

Eugeniusz Kukulski, lutnik amator, pułkownik, ur. 8 XI 1888 Biecz (Małopolska), zamordowany 1940 w Katyniu, syn Franciszka i Bronisławy z Dylągów. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, jako kapitan uczestnik wojny 1920 r., m.in. komendant pociągu pancernego „Hallerczyk”, a także dowódca baterii przeciwlotniczej w Bitwie Warszawskiej, następnie w 1, 3 i 12 Pułku Artylerii Ciężkiej, w l. 1927-1928 (jako ppłk) zastępca dowódcy 16 Pułku Artylerii Ciężkiej w Grudziądzu, od 31 V 1929 dowódca Powiatowej Komendy Uzupełnień w Piotrkowie. Po przejściu na emeryturę osiadł w Krakowie, gdzie na Wystawie Lutniczej w 1936 otrzymał II nagrodę za swoje skrzypce. Ożeniony ze Stefanią z Sikorskich miał syna Janusza.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007; Rocznik oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 390; Centralne Archiwum Wojskowe, Akta Personalne 12882

Albert Lang, ur. ok. 1909 Schönbach, absolwent szkoły zawodowej przy Spółdzielni Lutniczej „Cremona” w Luby u Chebu (dawniej Schönbach) w Czechosłowacji, który uzyskał 4 miejsce na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1957 r. Następnie pracował w firmie Höfner w Hagenau, Bawaria, gdzie m.in. był nauczycielem lutnika Lothara Semmlingera w l. 60 XX w.

Francesco Lazzaretti, 1852 — ok. 1900 prowadził warsztat w miejscowości Vicenza, region Veneto, Włochy, przedstawiciel szkoły weneckiej. Jego nauczycielem był miejscowy organmistrz i lutnik Giovanni Baptista De-Lorenzi. Stosował karteczki odręczne: Lazzaretti Francesco / Fece anno 1899 Vicenza.

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 2, Bruxelles 1959, s. 33

L. Lemarie, bliżej nieznany lutnik lub dealer notowany w 1903 r. przy rue Ledru-Rolin 5 w / Chateauroux, Francja.

Bibliografia: http://www.martinswanviolins.com/content/soldinstruments.htm (dostęp 11.04.2017)

Robert Wojciech Loska, ur. 22 IV 1966 Zabrze. 1985 ukończył Państwową Szkołę Muzyczną II stopnia w Gliwicach (klasa skrzypiec), a 1987 podjął studia lutnicze w Akademii Muzycznej im. J. Paderewskiego w Poznaniu, ukończone magisterium w 1992 pracą Twórczość skrzypcowa Antonio Stradivariego w latach 1700-1716, napisaną pod kierunkiem prof. W. Kamińskiego oraz wykonanymi przez niego skrzypcami własnego modelu i skrzypcami barokowymi. Jego dotychczasowy dorobek obejmuje ponad 80 instrumentów, w tym ponad 60 skrzypiec, 12 altówek, 2 wiolonczele i gitarę. W 2001 r. zdobył III nagrodę na X Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu oraz nagrodę za najwyższą łączną punktację w konkursie za dwa instrumenty. Kolejne sukcesy odniósł w 2003 r. na X Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. A. Stradivariego w Cremonie (skrzypce V miejsce, altówka IX). Od 1992 członek ZPAL.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Nicolas Lupot, ur. 4 XII 1758 Stuttgart, zm. 30 VIII 1824 Paryż. Najwybitniejszy lutnik francuski, nazywany „francuskim Stradivarim”. Jego dziadek Laurent Lupot w latach 1738-1756 pracował w Lunéville na dworze króla Polski, a wówczas księcia Lotaryngii Stanisława Leszczyńskiego. Ojciec Nicolasa, Francois, pracował także w Lunéville, następnie m.in. w Stuttgarcie i Orleanie, gdzie prowadził pracownię lutniczą razem z synem. Nicolas przewyższył ojca w rzemiośle, w 1794 r. przeprowadził się do Paryża, gdzie współpracował z Louisem Pique. W 1798 r. otworzył własną pracownię lutniczą przy rue Croix-des-Petits-Champs nr 24. Najwyższe mistrzostwo osiągnął ok. 1810 r., utrzymując poziom do końca życia. Budował głównie skrzypce oraz nieliczne altówki i wiolonczele, inspirując się przede wszystkim pracami Antonia Stradivariego, czasem wykonywał kopie Guarneriego del Gesù. Jego najwybitniejszymi uczniami byli Charles-Francois Gand senior, który został jego spadkobiercą, oraz Auguste Sebastien Philippe Bernardel.

Bibliografia: R. Wieczorek, Lupot, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. klł, red. E. Dziębowska, Kraków 1997, s. 438-439; Ch. Beare, S. Milliot: Lupot Nicolas, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, red. L. Libin, vol. 3, Oxford ² 2014, s. 322

Wojciech Łukasz, ur. 24 VIII 1962 Nowy Targ, uczył się lutnictwa w latach 1978-1982 w klasie lutniczej Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, a następnie studiował w klasie lutniczej Antoniego Krupy w Akademii Muzycznej im. I. Paderewskiego w Poznaniu uzyskując dyplom w 1987 r. za wykonaną barokową altówkę, chitarrone oraz pracę pisemną Zdobnictwo w europejskim instrumentarium jako podstawa do atrybucji. Od 1988 r. jest konserwatorem Teatru Wielkiego w Warszawie. Zbudował ponad 79 instrumentów, w tym skrzypce, altówki, barokowe wiolonczele, lutnie, teorby, chitarrone, gitary oraz smyczki. Nagrodzone je na konkursach lutniczych krajowych: Uczelnianym na skrzypce ½ w Poznaniu w 1983 r. (I miejsce), I Ogólnopolskim im. W. Kamińskiego w Poznaniu w 1994 r. (srebrna plakietka Gio Batty Massiniego z Cremony za instrument o stylistyce najbardziej zbliżonej do włoskiej); i międzynarodowych: im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1991 r. (VI miejsce), w 1996 r. (IX miejsce), w Mittenwaldzie w 1993 r. (V miejsce w kategorii skrzypiec),  w 1997 r. (VI miejsce w kategorii altówek), im. V. Metelki w Náchodzie w 1997 r. (złoty medal za najwyższe walory dźwiękowe), im. P. Czajkowskiego w Moskwie w 1998 r. (I miejsce w kategorii skrzypiec). Juror następujących konkursów lutniczych: Ogólnopolskiego im. W. Kamińskiego w 1999 r., Międzynarodowego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2001,  2011 i 2016 r. Członek ZPAL od 1983 r. Stosuje kartki drukowane: Wojciech Łukasz / Warszawa 2003; WOJCIECH ŁUKASZ / Warszawa 1998.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 137-138; http://www.wojciechlukasz.com/biografia.html (08.12.2016); http://www.wieniawski.pl/wojciech_lukasz.html (08.12.2016)

Nadia Mantovani, ur. 13 II 1960 Descenazo del Garda, Włochy. W latach 1974-1978 uczyła się lutnictwa w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Cremonie po kierunkiem Giorgio Scolariego i Gio Batty Morassiego, następnie przez dwa lata praktykowała w warsztatach szkolnych, zanim się usamodzielniła. Od 1982 r. uczyła w Szkole Lutniczej w Mediolanie. Specjalizuje się w instrumentach historycznych, głównie wiolach dla gamba. Na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1981 r. zdobyła drugie miejsce oraz nagrodę specjalną jurora Antonio Capeli dla najlepszej młodej lutniczki.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 387; http://www.wieniawski-competition.com/konkurs-lutniczy/en/vi_l_08a-2/ (dostęp 27.02.2017)

Lorenzo Marchi, ur. 24 XI 1950 w Sienie, Włochy. Od najmłodszych lat zainteresowany muzyką grał na gitarze w miejscowej orkiestrze i zaczął studiować grę na gitarze klasycznej. Chcąc zbudować własny instrument, skontaktował się z lutnikiem we Florencji. Za jego radą zaczął w 1974 r. studia w Szkole Lutniczej w Cremonie ukończone w 1978 r. pod kierunkiem Gio Batty Morassiego. Otworzył własny warsztat tamże i jednocześnie uczył w Szkole Lutniczej. W latach 1978-1982 był także asystentem Waltera Leoni na wieczorowych kursach budowy gitar klasycznych (które stały się jego specjalnością), finansowanych przez lokalną administrację. Buduje i naprawia skrzypce, altówki i wiolonczele, a także barokowe, z okresu przejściowego i klasyczne gitary, okazjonalnie wiole da gamba, lutnie, mandoliny i liry korbowe. W 1980 r. był współzałożycielem Związku Lutników Włoskich (ALI), gdzie m.in. działał w sekcji zawodowych lutników jak sekretarz, a w 1999 r. jako prezes. Jest także członkiem Europejskiego Związku Mistrzów Lutników i Budowniczych Smyczków (AEL), a także jego międzynarodowego odpowiednika (Entente). Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień na konkursach lutniczych (m.in. II miejsce na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1986 r.). Obecnie uczy w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Cremonie, gdzie nadal prowadzi swój warsztat.

Bibliografia: http://www.cremonaviolins.com/en/violinmaker/lorenzo-marchi-en (dostęp 27.02.2017); http://www.associazioneali.it/en/socien/marchi-lorenzo-40.html# (dostęp 27.02.2017)

Franciszek Marduła „Gał”, lutnik, artysta stolarz, ur. 27 VII 1909 Poronin, zm. 29 XI 2007 Zakopane, syn Józefa stolarza i Ludwiki z Guttów „Mostowych”. Po ukończeniu szkoły pracował w warsztacie ojca, absolwenta Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. Projektował i budował meble w stylu podhalańskim, a także biżuterię srebrną. Powołany do Korpusu Ochrony Pogranicza brał udział w obronie Lublina, gdzie dostał się do niewoli i był więźniem Stalagu IVB w Mühlberg, potem w Elsterhorst IV A. Od 1945 prowadził pracownię w Zakopanem, ul. Kościeliska 44. Początkowo lutnik samouk, potem uczeń Andrzeja Bednarza. Pierwsze skrzypce zbudował w 1928, łącznie wykonał ok. 650 instrumentów, w tym wiole da gamba, wiole d’amore, oraz ok. 300 smyczków. Początkowo wzorował się na modelach Stradivariego i Guarneriego del Gesu. Po 1956 tworzył własne modele. Stosował kartki pisane: Wykonał / Franciszek Marduła „Gał” / Zakopane / rok 1955; Franciszek Marduła / Zakopane 1984 r. Jeden z inicjatorów powstania klasy lutniczej przy Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem (rozwiązanym 1960) i inicjator Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, w których wykładał 1952-1972. Uzyskał 5. wyróżnienie na I Krajowym Konkursie Lut., Warszawa 1955, wielki medal srebrny na Międzynarodowej Wystawie Współczesnej Altówki w Ascoli Piceno we Włoszech 1959, był finalistą Międzynarodowego Konkursu na Kwartety w Liège 1967 i 1972 (poprzednio uczestniczył 1960 i 1963), zdobył V nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu 1977 (uczestniczył też w 1957, 1967, 1967, 1977 i 1981), zajął 7 miejsce w kategorii wiolonczel na III Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. A. Stradivariego w Cremonie 1982 (uczestnik również 1979, 1985). Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Doroczną Nagrodą ZPAL 1980. 1979 honorowy przewodniczący jury I Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. Z. Szulca w Poznaniu. Na wystawie ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966, prezentował skrzypce z 1957, a także pokazywał instrumenty na wystawach 1979 we Frankfurcie i Zakopanem (BWA), 1988 w Muzeum Kultury Muzycznej im. M. Glinki w Moskwie, 1995 w Filharmonii Narodowej w Warszawie, 1998 w Willi „Koliba” w Zakopanem (wystawa indywidualna), 2000 w Zakopanem („Artystyczne lutnictwo Podhala”), 2002 w Zakopanem (wystawa indywidualna wraz z synem Stanisławem, powtórzona 2003 w Ciechanowie i Ostrołęce). Miał wielu uczniów z kraju i z zagranicy. Członek ZPAL od 1955 i Członek Honorowy (1988), pełnił wiele funkcji we władzach Związku. Uprawiał narciarstwo - wielokrotny uczestnik Mistrzostw Polski i Mistrzostw Świata „FIS” 1939, gimnastykę - członek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i jego honorowy prezes, strzelectwo sportowe. Miał syna Stanisława (ur. 29 II 1952), lutnika. Pochowany na Starym Cmentarzu na Pęksowym Brzyzku.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007; F. M. „Gał” (folder reklamowy), Zakopane 1998; T. M. Lisek, Mistrz Franciszek Marduła, Kraków 2007

Tetsuo Matsuda, ur. 21 V 1945 we wsi Hadachi koło Akita, Japonia. Z lutnictwem zetknął się stosunkowo późno. Dopiero mając 20 lat trafił do pracowni gitar w Chai, gdzie pozostał ponad 10 lat. W 1977 wyjechał do Włoch i w Cremonie odbył czteroletnią naukę rzemiosła lutniczego, co wkrótce zaowocowało serią efektownych sukcesów. Rozpoczęły się one w Poznaniu w 1981 zdobyciem V nagrody na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego. W roku następnym otrzymał dwa srebrne medale (za skrzypce i altówkę na Międzynarodowym Konkursie im. A. Stradivariego w Cremonie), a rok 1984 przyniósł mu dwa złote medale za skrzypce i altówkę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym Amerykańskiego Towarzystwa Lutniczego (V.S.A.). Od 1983 Tetsuo Matsuda mieszka w USA, gdzie pracował w Chicago, IL. dla W. H. Lee, od 1993 prowadził własny warsztat, najpierw w Skokie, IL., od 1998 w Barrington, IL. Na XI Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu 2006 był członkiem jury.

Bibliografia: XI Międzynarodowy Konkurs Lutniczy im. Henryka Wieniawskiego, Poznań, 7-13 maja 2006, Poznań 2006, s. 10

Shinya Mochizuki, zamieszkały w mieście Oyama (prefektura Tochigi na wyspie Honsiu), Japonia, uprzednio w Tokio, członek Japońskiego Związku Lutników, uzyskał IV nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1986 r. Prezentował skrzypce na Targach Strunowych Instrumentów Muzycznych w Tokio w 2000 r. Stosuje odręcznie kaligrafowane karteczki: Shinya Mochizuki / Tokyo Japan / 1986.

Simeone Morassi, ur. 13 III 1966 w Cremonie, syn i uczeń Giovanniego Battisty, już jako dziecko rósł w świecie artystycznej syncerki w warsztacie lutniczym swego ojca i w świecie muzyki. 1984 ukończył Szkołę Lutniczą w Cremonie i jednocześnie 5-letnie konserwatorium muzyczne w Udine. Pracuje w rodzinnym warsztacie w Cremonie. Zdobył pierwsze nagrody i złote medale w wielu międzynarodowych konkursach lutniczych, m.in. H. Wieniawskiego w Poznaniu 1996, w Mittenwaldzie 1989, w Esztergom na Węgrzech 2000 i w Nachodzie 2004. Uzyskał też wiele wyróżnień za najlepszy werniks, wykończenie, dźwięk. Potem uczestniczył też jako juror w wielu z tych konkursów, m.in. w Poznaniu 2004, Helsinkach (Finlandia) 2004, Luby (Czechy) 2005, Queretaro (Meksyk) 2005, Dolný Kubín (Słowacja) 2006. Wystawiał swoje instrumenty na wystawach m.in. w Tokio, Seulu, Taipei, Paryżu, Frankfurcie i Helsinkach.

Krzysztof Mróz, ur. 11 XI 1953 w Radkowie. Ukończył Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, 1973 podjął pracę w Dolnośląskiej Fabryce Instrumentów Lutniczych w Lubinie. Jednocześnie pogłębiał swoją wiedzę u Mieczysława Bielańskiego we Wrocławiu. Jego dorobek twórczy obejmuje ponad 200 skrzypiec, około 100 altówek oraz 40 wiolonczel. Wykonał też wiele skomplikowanych konserwacji instrumentów i smyczków. W 1979 brał udział w I Ogólnopolskim Konkursie Lutniczym im. Z. Szulca w Poznaniu, zajmując VII lokatę. Dwa lata później przeniósł się do Wrocławia, gdzie otworzył własną pracownię. Uczestniczył w kolejnych konkursach ogólnopolskich: 1984 – uczestnik II etapu; 1987 - V nagroda; 1994 - I nagroda za skrzypce. Od 1981 brał regularnie udział w edycjach Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu: 1981, 1986 - dyplom udziału w II etapie; 1991 - finalista; 1996 - I nagroda i złoty medal, III nagroda i brązowy medal za drugie skrzypce oraz nagroda jurora japońskiego Soroku Muraty – „Srebrny wachlarz” - i jurora czeskiego Tomasa Pilařa dla najlepszego Polaka w Konkursie. Jego uczestnictwo w europejskich konkursach międzynarodowych (Cremona, Hradec Králové, Mittenwald, Manchester, Moskwa, Paryż, Praga) przyniosło następujące sukcesy: 1989 - w I Międzynarodowym Konkursie Lutniczym w Mittenwaldzie - był finalistą (skrzypce); 1993 - w III Międzynarodowym Konkursie Lutniczym w Pradze - zajął V miejsce (altówka); 1998 - w Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. P. Czajkowskiego w Moskwie zajął VI miejsce (altówka), a w 2002 - IV miejsce (altówka). W 1989 został zaproszony do jury III Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego im. Z. Szulca w Poznaniu. Wygłosił też kilka referatów i prelekcji o tematyce lutniczej, m.in. podczas Ogólnopolskiego Seminarium Lutniczego w Bolesławowie (1998) oraz na „Festiwalu Nauki” we Wrocławiu (2000). Członek ZPAL od 1981, członek Zarządu (jedna kadencja), członek Komisji Kwalifikacyjnej (trzy kadencje).

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników

Harry Müller, ur. 24 I 1906 Schöneck, Vogtland, Niemcy. W latach 1920-1923 uczył się u Otto Windischa w Schöneck, a potem 2 lata u Karla Richtera w Hanowerze. Następnie u Karla Sattlera w Pforzheim, Roberta Bartha w Stuttgarcie i 3 lata u Hofstättera & Co. w Bregencji (Bregenz). W 1929 r. uzyskał dyplom mistrzowski w Markneukirchen i otworzył własne atelier we Frankfurcie nad Odrą w 1931. Po zniszczeniu warsztatu w czasie wojny osiadł w 1945 r. w rodzinnym mieście. Uzyskał tytuł „artysty rzemieślnika”. Już na emeryturze przeniósł się w 1980 r. do Plauen. Do 1986 r. zbudował 132 skrzypiec, 3 altówki i 3 wiolonczele. Budował głównie według modeli Stradivariego z 1710 r. i Guarneriego z 1741 r. Na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w 1957 r. uzyskał jedno z dwu drugich miejsc (pierwszego nie przyznano).

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 423

Raffaele (Raphael) Nella, lub Raffaele Della (interpretowany też jako Ravanelli lub Rafanelli), mało znany włoski lutnik z Brescii. Znane są nieliczne instrumenty z karteczkami o treści „Nella Raphael / Brescia 16--” z lat 1659, 1672, budowane wg modelu G.P. Magginiego, z podwójną żyłką, jednoczęściowym spodem i złotobrązowym lakierem.

L.F. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Frankfurt am Main 1922, Bd. 2, s. 348; K. Jalovec, Italian violin makers, London 1958, s. 287; J. Dilworth, www.amati.com/maker/nella-raffaele/ (dostęp 07.2017)

Mieczysław Nowobilski, polski laureat IV nagrody (ex aequo z Gao Tong Tongiem z Chin) na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1996 r. Brak informacji o jego dalszej aktywności lutniczej.

Andrzej Pancerz, ur. 1973 Korzenna k. Nowego Sącza. Uczył się gry na wiolonczeli w podstawowej szkole muzycznej w Zakopanem i równocześnie 1988-1993 w klasie lutnictwa w Liceum Plastycznym im. A. Kennara tamże. Następnie praktykował przez rok u Adama Stelmacha w Limanowej i rozpoczął studia lutnicze w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. W międzyczasie praktykował przez rok w Belgii. Na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w 2001 r. jego skrzypce nagrodzono medalem Towarzystwa im. H. Wieniawskiego za najwyżej ocenione walory dźwiękowe instrumentu. Od 2002 r. mieszka Bieczu, gdzie pracuje jako instruktor terapeuta w Warsztatach Terapii Zajęciowej w pracowni ceramicznej. Obok lutnictwa zajmuje się malarstwem.

Vincenzo Panormo (Vincenzo Trusiano Panormo), zwany Starym Panormo, lutnik i budowniczy instrumentów dętych drewnianych, ur. 30 XI 1734 (?) we wsi Monreale, niedaleko Palermo na Sycylii, zm. 19 III 1813 Londyn, syn Gaspare Trusiano, budowniczego gitar notowanego w Palermo od lat 1740-tych, i Anny, brat budowniczych instrumentów dętych drewnianych Francesca, Rosaria, Giovanniego i Giuseppe. Miał duże zdolności techniczne i od wieku 16 lat zajmował się opisywaniem różnych instrumentów, głównie skrzypiec, wiolonczel, kontrabasów i obojów. Prawdopodobnie przez krótki okres praktykował w Cremonie u Bergonziego. Po 1754, z pewnością przed 1767, rodzina Trusiano opuściła Sycylię i przeniosła się do Neapolu, gdzie Vincenzo współpracował z rodziną lutniczą Gagliano. Tutaj wraz z rodzeństwem zaczął używać przydomka Panormo (od Panormus, łac. Palermo), które później stało się ich nowym nazwiskiem, stosowanym także przez ich dzieci z pominięciem rodowego nazwiska Trusiano. W 1772 Vincenzo po raz pierwszy przebywał w Anglii. Przed 1773 przeniósł się do Marsylii, a potem do Paryża. W 1789, uciekając przez rewolucją, przeniósł się wraz z synami do Dublina, gdzie współpracował z Thomasem Perry i budował piękne instrumenty m.in. z klonowych stołów bilardowych. Po 1791 osiadł w Londynie. W latach 1797-1798 pracował ponownie w Irlandii, gdzie w Cork współpracował z miejscowym lutnikiem Richardem Tobinem. Jego skrzypce, wiolonczele i kontrabasy (a także gitary) zyskały znaczne uznanie i renomę za swój czysty włoski ton i były wysoko cenione przez nauczycieli instrumentu. Kopiował głównie modele Stradivariego i Amatich. Przypisuje się mu wprowadzenie elementów włoskiego lutnictwa do lutnictwa angielskiego. W Konserwatorium Muzycznym w Palermo zachował się jego kontrabas z odręczną karteczką: Vincenzo Trusiano / fecit Panormi / 1752 (wykonany przez 18-letniego lutnika). Zachowały się też oboje sygnowane: Vinc / Panormo. Karteczki drukowane z okresu paryskiego były często kopiowane przez innych lutników. W Londynie używał karteczek pisanych: vincenzo Panormo italiano / fecit in londini Anno 1774. Wiele jego instrumentów krąży bez sygnatur, a czasem z wypalonym nazwiskiem u góry płyty spodniej lub na dolnym żeberku instrumentu. Lutnikami byli jego synowie: Joseph (1767-1837), George (1776-1852), Louis (1784-1862), a także wnuki: Eduard Ferdinand (1812-1891) i George Louis (1814-1877).

Bibliografia: G. P. di Stefano, Documentary Evidence Concerning the Early History of Vincenzo Trusiano and the Panormo Family of Instrument Makers in Italy, "Journal of the  Violin Society of America", VSA Papers, Vol. XXIV, 2014 nr 2, s. 51-61; W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 455-457; Ch. Beare, J. Dilworth, Ph. J. Kass, Panormo, w: The Grove Dictionary of Musical Instruments, red. L. Libin, vol. 4, Oxford ² 2014, s. 17

Ji Hwan Park, ur. 19 XI 1982 Daejeon, Korea Południowa, studiował lutnictwo w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Cremonie pod kierunkiem mistrza Massimo Negroniego w latach 2005-2010. Po dyplomie studiował jeszcze przez rok pod kierunkiem mistrza Michele Drobnera. Obecnie prowadzi własne studio w Cremonie. Został nagrodzony na następujących konkursach lutniczych: brązowym medalem za altówkę na krajowym konkursie w Pisogne w 2010 r., srebrnym medalem za skrzypce i najlepszy dźwięk na tym samym konkursie rok później, 6-tą nagrodą za skrzypce na V Konkursie Arvensis (Słowacja) w 2013 r., wyróżnieniem za skrzypce na XIV Triennale w Cremonie w 2015 r., I i II nagrodą za skrzypce na Konkursie im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2016 r.

Jan Pawlikowski, ur. 2 I 1943 Maruszyn k. Nowego Targu. 1959-1964 uczył się lutnictwa w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, a następnie gry na skrzypcach (1964-1069) w średniej szkole muzycznej, po ukończeniu której rozpoczął studia w klasie altówki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, przerwane w 1970. 1965-1966, jako stypendysta Ministerstwa Kultury odbył praktykę konserwatorską u Piotra Kubasa w Krakowie oraz w Muzeum Instrumentów Muzycznych (Oddział Muzeum Narodowego) w Poznaniu. Od 1967 posiadał pracownię w gmachu Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie. 1972-1973 praktykował w firmie Roberta Kagana w Chicago. Po powrocie otworzył własną pracownię w Krakowie i jednocześnie przejął po zmarłym P. Kubasie opiekę nad instrumentami lutniczymi Filharmonii Krakowskiej. Za swoje instrumenty uzyskał m.in. I nagrodę (za wiolonczelę) w Konkursie Lutniczym im. Zdzisława Szulca w Poznaniu w 1979, Specjalną Nagrodę Redakcji „Hudebni Nastroje” za dwoje skrzypiec w tymże konkursie  w 1981, uczestnictwo jego altówki w finale Międzynarodowego Konkursu Lutniczego A. Stradivariego w Cremonie 1982, brązowy medal za skrzypce w Konkursie Lutniczym w Sofii w Bułgarii 1983. Był jurorem wielu konkursów lutniczych, m.in.: w Moskwie, Hradec Kralowe, Pradze i Poznaniu. Stosuje kartki drukowane z wizerunkiem kościoła Mariackiego i złóbcoków po bokach: Jan Pawlikowski / (zbudował) / KRAKÓW‧ ANNO DOMINI 20(..) [parafka]. Prowadzi warsztat w wraz ze swą córką Janiną, również lutniczką.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 163; http://pawlikowscy.com.pl/[dostęp 17.10.2016]

Georg Piegendorfer, ur. 9 II 1849 Ergoldsbach, zm. 26 VII 1906 Augsburg, jeden z najlepszych bawarskich lutników. Od młodych lat zajmował się uprawianiem muzyki i uczył stolarstwa artystycznego. Pracował jako czeladnik w różnych miejscach. W 1866, po wybuchu wojny prusko-austriackiej, zgłosił się na ochotnika do piechoty bawarskiej i służył jako sygnalista w kompanii strzelców. Po zawarciu pokoju nadal pozostał w wojsku i wykształcił na muzyka orkiestry wojskowej. Zwolniony do rezerwy w 1869 ponownie zaciągnął się jako oboista, pozostając w wojsku do 1871. Potem na krótko powrócił do stolarki, lecz wkrótce został waltornistą orkiestry teatralnej, z którą odbywał tournee po Niemczech i Szwajcarii. Pewnego razu w 1874 naprawił koledze skrzypce tak dobrze, że ten zachęcał go do lutnictwa i dał znany podręcznik Adolpha Welltengela. Zapalony do budowy skrzypiec, studiował także inne podręczniki i przez cały rok 1875 pracował jako wolontariusz w firmie Christiana Edlera we Frankfurcie. W roku następnym zbudował pierwsze skrzypce według własnego modelu. Robił szybkie postępy i w 1879 został korektorem Orkiestry Miejskiej w Augsburgu, gdzie w 1880 ożenił się i założył własny warsztat. Szybko znalazł uznanie i mógł porzucić karierę muzyczną. Wkrótce przejął znany magazyn instrumentów strunowych A. Scherleina i zaczął budować coraz więcej skrzypiec, zatrudniając dwu czeladników. Tworzył wg modeli Stradivariego i Guarneriego, używając dobrego starego drewna i dobrego żółtego werniksu. Stosował kartki drukowane: Gg. Piegendorfer / fec. in Augsburg (1898). Autor pracy Die schwäbischen Geigenbauer vom Jahre 1600 bis auf unsere Zeit, Leipzig 1895.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt a. Main 1922, s. 384

Piotr Pielaszek, ur. 16 III 1992 Poznań, syn i uczeń Marka Pielaszka, uczęszczał do klasy wiolonczeli w Podstawowej Szkole Muzycznej im. E. Młynarskiego w Warszawie a następnie do klasy lutniczej Jana Mazurka w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II stopnia im. J. Elsnera w Poznaniu. Naukę kontynuował w  Katedrze Lutnictwa Artystycznego poznańskiej Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego pod kierunkiem Andrzeja Łapy. Odbył praktyki w pracowni smyczkarskiej Pascala Camurata w Montpellier w 2013 r., a w następnym w pracowni Marcusa Klimke w Angers, Francja. Od 2015 r. jest jego asystentem, a od 2016 r. także asystentem Andrei Frandsen w Les Ponts de Ce. Uczestniczył w międzynarodowych konkursach lutniczych: w Mittenwaldzie w 2014 r. – VII miejsce w kategorii skrzypiec; w Poznaniu w 2016 r. – IV miejsce oraz Medal Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego za najwyżej ocenione walory dźwiękowe instrumentu, nagroda specjalna ufundowana przez Jakuba Niewczyka dla najwyżej sklasyfikowanych studentów Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu oraz  nagroda specjalna Jana Špidlena; w Cleveland 2016 r., Ohio – srebrny medal w kategorii skrzypiec, w Pradze 2017 – pierwsze miejsce.

Bibliografia: informacje P. Pielaszka; http://www.metelkacompetition.cz/pdf/NHZ-tisk.pdf, dostęp 2017-06-14

Tomáš Pilař, ur. 22 II 1954 Hradec Králové, z wielopokoleniowej rodziny lutniczej, syn i uczeń Vladimíra (1926-) i Evy z domu Niesnerov. Jako uczeń także dziadka Karla (1899-1985) zaczął restaurować i naprawiać instrumenty. Od młodości grał na skrzypcach i wiolonczeli. Od 1973 pełnił służbę wojskową i pracował jako lutnik w Pradze. Po wojsku wrócił w 1975 do Hradec Králové i pracuje odtąd w rodzinnym atelier. Praktykował także u budowniczych smyczków R. Herberta Leichta w Hohendorfie koło Makneukrichen (1977) i w 1981 u C. Hansa Karla Schmidta w Dreźnie. Wkrótce zyskał sławę, jako budowniczy i restaurator smyczków. Buduje skrzypce wg modelu Stradivariego z 1718 oraz modelu Guarneriego. Jego instrumenty zyskały wiele nagród na międzynarodowych i krajowych konkursach lutniczych: m.in. w 1976 w Cremonie – srebrny medal, w 1977 w Poznaniu - nagroda „Złotego Groblicza” dla największej indywidualności konkursu, w 1980 w USA – 5 nagroda, w krajowym konkursie (im. Oskara Nedbala) budowania wiol w Hradec Králové w 1985 - 3 złote medale za wiolę i za najlepsze walory brzmieniowe. W 1977 nagrodzony przez Ministra Kultury tytułem „Wzorowego pracownika kultury”. Był członkiem jury na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1996. Ma córkę i uczennicę Šárkę, która od 1998 samodzielnie buduje instrumenty w rodzinnym warsztacie.

Bibliografia: V. Pilař, F. Šrámek, Umění houslařů, Praha 1986, s. 75, 78-79, 149

Vladimír Pilař, ur. 20 IV 1926 Hradec Králové, syn i uczeń lutnika Karla P. (1899-1985) i Vlasty z domu Schöblova, członek wielopokoleniowej rodziny lutników pochodzących ze Staré Paky. Uczył się gry na skrzypcach u prof. Karla Hřsela i na flecie u prof. Zdeňka Stoklasy (w wolnym czasie grywał w amatorskiej orkiestrze symfonicznej, operowej i zespołach kameralnych). Lutnictwa uczył się u ojca 1941-1945, i pracował u niego do 1958. W następnym roku został przyjęty do związku artystów lutników, gdzie od 1970 działał w zarządzie. Jest też członkiem niemieckiego związku (Verband der deutschen Geigenbauer) i komisji ekspertów instrumentów muzycznych przy Muzeum Narodowym w Pradze. Budował początkowo wg wzorów swego ojca, potem głównie wg wzorów mistrzów włoskich („Campo Selice” A. Stradivariego z 1710 r. i instrument Guarneriego del Gesù z 1718 r.). Jego instrumenty nagrodzono na Międzynarodowym Konkursie Kwartetów w Liège w 1957, 1960 i 1963. Na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1962 zajął pierwsze miejsce. Ceniony na całym świece uczestniczył jako juro w wielu konkursach międzynarodowych. Był współautorem opracowania poświęconego czeskiemu lutnictwu Umění houslařů. Pracuje w rodzinnym atelier w Hradec Králové wraz z synem i wnuczką. Ożeniony w 1950 z Evą Niesnerov ma syna Petra (ur. 1951) i Tomáša – zob., ponownie ożeniony w 1975 z Emilią Čihulkovą.

Bibliografia: V. Pilař, F. Šrámek, Umění houslařů, Praha 1986, s. 149-151

Jerzy Piórko, ur. 5 marca 1955 w Kocudzy w woj. lubelskim. Lutnictwa uczył się w latach 1969-1974 w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, po czym podjął pracę w Dolnośląskiej Fabryce Instrumentów Lutniczych w Lubinie (był tam zatrudniony do 1982). W 1882 otworzył w Lubinie własną pracownię. W l. 1989-1990 (9 miesięcy) oraz w 1992 (4 miesiące) odbył praktyki lutnicze w Kanadzie (w pracowni Josepha Kuna w Ottawie). Jego dorobek twórczy obejmuje ponad 270 instrumentów, w tym ponad 200 skrzypiec, 50 altówek i 20 wiolonczel. Uczestnik krajowych i międzynarodowych konkursów lutniczych: 1984 - II Ogólnopolskiego Konkursu im. Z. Szulca w Poznaniu - IV nagroda oraz dwa wyróżnienia; 1985 - Międzynarodowego Konkursu w Hradec Králové - finalista w kategorii altówek (V miejsce) oraz wyróżnienie za wybitne walory brzmieniowe; 1986 - VII Międzynarodowego Konkursu im. H. Wieniawskiego w Poznaniu - III nagroda oraz nagroda czeskiego pisma ,,Hudebni Nástroje” (kryształowy puchar) za wprowadzenie dwóch instrumentów do finału; 1987 - II Międzynarodowego Konkursu w Sofii-Kazanluku - finalista w kategorii skrzypiec (VI miejsce), Ogólnopolskiego Konkursu im. A. Stradivariego w Poznaniu - III nagroda; 1991 - VIII Międzynarodowego Konkursu im. H. Wieniawskiego w Poznaniu - I nagroda oraz nagroda za najpiękniejszy lakier (srebrna plakieta), ufundowana przez Związek Lutników Włoskich (ALI); 1994 - II Międzynarodowego Konkursu im. P. Czajkowskiego w Moskwie - finalista (XI miejsce) w kategorii skrzypiec. Członek ZPAL od 1980, od 1991 - członek Komisji Kwalifikacyjnej.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników

Pöllmann, E. M., firma działająca w Mittenwaldzie, specjalizująca się w kontrabasach. Została zapoczątkowana przez Alexandra Hermanna, ur. 7 IV 1864 w Adorf, zm. 28 IV 1937 w Dreźnie, lutnika budującego wiolonczele i kontrabasy. Założył on swój warsztat w 1888 w Siebenbrunn koło Markneukirchen, przeniesiony później do Drezna. Jego kontynuatorem, synem i uczniem był Erich Max (ur. 5 IV 1897 Siebenbrunn, zm. 1963 Markneukirchen), który pracował w Lipsku i Dreźnie, potem w Markneukirchen, gdzie 1940 uzyskał dyplom mistrzowski. Wykształcony przez niego bratanek Günther Krahmer-Pöllmann, nie mogąc znieść warunków politycznych ówczesnej NRD przeniósł się do Mittenwaldu, gdzie za zgodą Pöllmanna utworzył spadkobierczynię jego firmy, obecnie prowadzoną przez synów Ralpha i Michaela Krahmerów. Warsztat buduje kilkanaście wysoko cenionych na świecie modeli kontrabasów orkiestrowych i do gry solowej o nazwach: Guarneri, Rivolta, Rossi, Busetto, Alexandria, Gamba, Maggini, Venezia, Ceruti, Cremona, Salzburg, Imperator, Pareschi, Madrid, Verona, Amore, a także kopie dawnych mistrzowskich instrumentów. Firma zdobyła srebrny medal, a także nagrodę za najlepszy dźwięk od jurorów kontrabasistów na międzynarodowym konkursie budowy kontrabasów w Kopenhadze 2012.

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 1, Bruxelles 1951, s. 283; www.poellmann-contrabass.de/indexframe.htm [dostęp 12.10.2016]

Josef Pötzl, ur. 3 X 1908 Schönbach (dziś Luby k. Cheb, Czechy), zm. 1998, syn i uczeń lutnika Franciszka (1874-1915) i Marii, z domu Fischer, znakomity lutnik, muzyk i malarz. Uczył się też u Gustava Dietla w Schönbach (1922-1925), a także przez 8 lat w miejscowej szkole artystycznej, a 1925-1926 w miejscowej Państwowej Szkole Lutniczej. Po wyzwoleniu 1925 pracował przez rok dla Dietla i następnie do 1928 u Otto Schustera. Odbył służbę wojskową 1928-1930 i otworzył własny zakład w Nýrsku na Szumawie (Šumava), potem 1935-1945 w Hranicach na Morawach. Po wojnie wrócił do Schönbach (przemianowanego 1945 na Luby k. Cheb) i pracował jako instruktor a także kierownik miejscowej szkoły lutniczej i od 1950 prowadził też własną pracownię. Wykształcił wielu znakomitych lutników. Budował wg modeli Stradivariego i Guarneriego, ale najwięcej według własnego modelu, a jego instrumenty charakteryzuje duży, nośny dźwięk. Także restaurator i korektor. Jego instrumenty nagrodzono na konkursach lutniczych w Pradze 1954 – drugie miejsce, Poznaniu 1957 – trzecie miejsce, Ascoli Piceno (Włochy) – medal srebrny, Liège 1960 – specjalna nagroda za brzmienie, a w 1981 przyznano mu państwową nagrodę „zasłużonego artysty”. Jego tradycje lutnicze kontynuują syn Jan (1946-) i wnuk David (1975-).

Bibliografia: V. Pilař, F. Šrámek, Umění houslařů, Praha 1986, s. 77, 81, 153

Feliks Konstanty Pruszak, jeden z wybitniejszych lutników polskich, ur. 3 XI 1883 wieś Butejki, pow. Równe (na Wołyniu), zm. 26 I 1961 Płudy k. Warszawy, syn urzędnika Konstantego (1856-1940), pochodzenia szlacheckiego (herbu Leliwa) i Józefy Jadwigi ze Śliwińskich (1861-1927). 1898 ukończył szkołę realną w Warszawie. 1898-1902 uczeń Ludwiga Dörffla w Markneukirchen (1902 zdobył dyplom czeladnika). Po latach praktyki (Budapeszt?) założył 1908 własną pracownię w Warszawie. Szybko zyskał sławę znakomitego budowniczego, korektora, konserwatora i znawcy dawnych instrumentów, a także szacunek i uznanie środowiska muzycznego. 1939 jego pracownia i część kolekcji zabytkowych instrumentów uległy całkowitemu zniszczeniu. Nadal pracował w swoim domu w Płudach k. Warszawy, częściowo zniszczonym 1945 wraz z następnym fragmentem kolekcji. 1945-1946 uczył niemieckiego w Koedukacyjnym Gimnazjum i Liceum Samorządowym im. M. Konopnickiej w Legionowie pod Warszawą. Po 1945 był jednym z założycieli Spółdzielni Instrumentarzy „Ton” i kierownikiem jej działu muzycznego do ok. 1955. Propagator idei nadania lutnictwu rangi rzemiosła artystycznego. Współinicjator utworzenia Kolekcji Instrumentów Lutniczych ówczesnego Ministerstwa Kultury i Sztuki. Zainicjował i kilkakrotnie prowadził kursy lutnicze w Państwowym Technikum Sztuk Plastycznych w Zakopanem. Jeden z inicjatorów założenia Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu. Konsultant Izby Rzemieślniczej w zakresie doskonalenia rzemiosła. Budował znakomicie brzmiące instrumenty o szlachetnym, nośnym dźwięku. Wzorował się na szkole późno-kremońskiej (preferował model J. B. Guadagniniego z 1752). Używał tłustego lakieru z domieszką olejków eterycznych, w odcieniach złoto-pomarańczowych. Ogółem zbudował ponad 300 skrzypiec, 12 altówek, 20 wiolonczel, głównie w okresie międzywojennym. Stosował kartki odręczne w języku łacińskim i polskim (Feliks Konstanty Pruszak / Warszawa 1904; Feliks Konstanty Pruszak Płudy koło Warszawy 1938-1949). Na jego instrumentach grali m.in. S. Barcewicz, T. Wroński, O. Straszyński i in., uczniem był A. Karolkowski. Ceniony w całej Europie, wielokrotnie juror konkursów lutniczych, m. in. przewodniczący jury I Ogólnopolskiego Konkursu Lutniczego, Warszawa 1955, 1957 honorowy przewodniczący jury Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi 1954 i Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta 1959. Jego instrumenty pokazywano m. in. na wystawach ”Skrzypce w Polsce”, Poznań 1952 i ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966. Znajdują się one także w zbiorach Muzeum Instrumentów w Poznaniu (nr inw. MNP-I.525) i Kolekcji Instrumentów Lutniczych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także Muzeum Kultury Muzycznej im. M. Glinki w Moskwie (z 1909 r., nr inw. MИ-2263). Pochowany na Powązkach. Był mistrzem cechowym, starszy cechu (po 1936?), członkiem założycielem i pierwszym prezesem ZPAL (1954-61).

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

René Quenoil, ur. 8 VII 1921 Paryż, syn i uczeń Victora Q. oraz Amédée Dieudonné w Mirecourt. Praktykował rok u Rogera i Maxa Millantów, rok u Marcela Vatelota, 8 lat u Emila Françoisa, lutnika Konserwatorium Paryskiego. W 1948 r. usamodzielnił się w Paryżu z pracownią przy bulwarze de Clichy 60, od 1976 przy Rue de Liège 39, gdzie przejął atelier Jeana Paula Fritscha. Ceniony jako restaurator (m.in. dla Muzeum Paryża). Do 1985 wykonał ponad 65 skrzypiec, 56 altówek i 4 wiolonczele. Nagrodzony w 1949 r. dyplomem zasługi na konkursie w Hadze za skrzypce i wiolonczelę, drugą nagrodą na Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1957 r. (w 1981 r. był jurorem tego konkursu), złotym medalem na konkursie w Paryżu w 1965 r., a także wielką francuską nagrodą artystyczną (Grand Prix des Métiers d’Art S.E.M.A.) w 1981 r. i Orderem Sztuki i Literatury (Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres) w 1982 r. 

Bibliografia: R. Vannes, Dictionnaire Universel des Luthiers, t. 1, Bruxelles 1951, s. 290, t. 3, 1985, s. 59; W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 492

Sesto Rocchi, ur. 4 X 1909 San Polo D’Enza, zm. 20 VII 1991 Reggio nell’Emilia. Naukę lutnictwa zaczął w latach 1926-1930 w Szkole Lutniczej przy Konserwatorium w Parmie pod kierunkiem Gaetana Sgarabotto. Następnie kontynuował naukę u nauczyciela Sgarabotto - Leandra Bisiacha w Mediolanie 1931-1932 i praktykował 1933-1934 w Niemczech, m.in. w Schweinfurcie, a później u Michaela Strobla w Berlinie. Po powrocie do ojczyzny pracował u Monzino w Mediolanie, a potem założył własne atelier. Powołany w 1939 r. do wojska po powrocie zastał swą pracownię zniszczoną i dopiero w 1949 r. otworzył ją na nowo. Bazując głównie na klasycznych modelach Stradivariego zbudował ponad 300 skrzypiec, 10 kwartetów, i kopię kwintetu “Medici” A. Stradivariego. Był jednym z najbardziej cenionych współczesnych lutników włoskich i pełnił wiele zaszczytnych funkcji w tym środowisku (m.in. powołany w 1981 r. na konserwatora skrzypiec Guarneriego, należących niegdyś do Paganiniego, obecnie w posiadaniu miasta Neapolu). Jego instrumenty nagrodzono 17 razy na międzynarodowych konkursach lutniczych w latach 1952-1966 (m.in. w Rzymie 1956, Liège 1963 i 1966, a także na konkursie im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1962).

Bibliografia: G. Boretti, Sesto Rocchi : a life for violin-making = una vita per la liuteria, Cremona 1994; W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 514

Michał Różak, ur. 24 XI 1969 w Zakopanem. W l. 1984-1989 uczył się w klasie lutniczej Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, następnie ukończył studia lutnicze w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Tytuł magistra sztuki w zakresie lutnictwa uzyskał na podstawie wykonanych przez siebie dwojgu skrzypiec i pracy pisemnej Franciszek Marduła, życie i twórczość. Jest twórcą instrumentów smyczkowych (skrzypiec, altówek) oraz szarpanych (gitar, lutni). Uczestnik następujących konkursów lutniczych: 1999 - II Ogólnopolski im. W. Kamińskiego w Poznaniu - I nagroda w kategorii skrzypiec 3/4; 1996, 2001 - Międzynarodowy im. H. Wieniawskiego w Poznaniu - dyplom uczestnika II etapu; 2001 - IV Międzynarodowy w Mittenwaldzie – dyplom uczestnika II etapu, 2002 - IV Międzynarodowy im. P. Czajkowskiego w Moskwie - X miejsce w kategorii altówek. Od 1998 członek ZPAL.

Sacquin (Saquin) – lutnik francuski, ur. ok. 1811 r., działający w Paryżu. Przypuszczalnie syn Nicolasa lub Philippe’a Sacquin. Uczeń Jeana-Francoisa Aldrica. Notowany w Paryżu ok. 1830-1890 (?), od ok. 1840 przy rue Beauregard 14. Szczególnie cenione są jego wiolonczele i kontrabasy. Budował według modeli Stradivariego, używał czerwono-brązowego lakieru olejnego i karteczek drukowanych: „Sacquin, luthier / rue Beauregard, 14. / à Paris. 18--”

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main 1922, s. 432; J. Dilworth, http://www.amati.com/maker/sacquin--/ (dostęp 06.2017)

Alessandro Scandroglio, ur. 27 IV 1979 w Castellanza, Włochy. W latach 1987-2000 studiował grę na skrzypcach u Simony Gilardi w średniej szkole muzycznej im. Luigi Majno, a potem u Ruggero Marchesiego w Istituto Musicale Pareggiato im. G. Pucciniego w Gallarate. Pod koniec nauki grał również na altówce. W tym samym czasie uzyskał dyplom szkoły artystycznej w Varese, gdzie zaczął interesować się snycerką. W latach 1997-2000 studiował w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Parmie pod kierunkiem Renato Scrollavezzy i Marco Imera Piccinottiego (werniksowanie). Po uzyskaniu dyplomu otworzył własny warsztat w Casorate Sempione. W tym samym roku (2000) został terminatorem a potem współpracownikiem M. I. Piccinotziego. Pod jego kierunkiem zaczął poszukiwać własnego stylu i idealnego tonu. Obecnie jest już w stanie osiągnąć wymarzone brzmienie a jego instrumenty są doceniane przez muzyków na całym świecie i solistów czołowych orkiestr włoskich. Uzyskały one trzecią nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu 2006, a lutnika jednocześnie nagrodzono jako najmłodszego uczestnika i najmłodszego laureata.

Renato Scrollavezza, ur. 14 IV 1927 Castelnuovo Fogliani, Piacenza, Włochy. Początkowo samouk (zbudował pierwsze skrzypce jako 16-latek), w 1951 r. rozpoczął naukę w szkole lutniczej w Cremonie, po której ukończeniu założył własny warsztat w Parmie w 1955 r. Nestor  i jedna z czołowych postaci włoskiego lutnictwa XX w. Uczył lutnictwa w Konserwatorium im. A. Boito w Parmie i Szkole Lutniczej w Mediolanie w latach 1975-1983. Wycofał się z budownictwa instrumentów w 1980 r. aby poświęcić się badaniom sztuki lutniczej. W latach 1988-2000 był w Genui kuratorem skrzypiec Guarneriego zwanych „Cannone”, należących niegdyś do Paganiniego. Zbudował 220 skrzypiec, 60 altówek, 39 wiolonczel, 3 kontrabasy, 2 wiole d’amore, fidel, wiolę da gamba, poszetkę i około 100 klasycznych gitar. Nagrodzony na konkursach lutniczych w: Rzymie w 1956, Anconie w 1957 i 1958, Ascoli Piceno w 1959, Pegli w 1960, Poznaniu w 1962 i 1967 (potem był członkiem jury tego konkursu w 1972 i 1977), Liège w 1963 i 1966, oraz w Cremonie w 1963 i 1965 r. Otrzymał także wiele innych honorowych i okolicznościowych nagród. Warsztat przejęła jego uczennica i córka Elisa (ur. 1967).

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 550

Bogdan Sikora, ur. 10 VII 1976 Jabłonka. Uczył się lutnictwa w zakopiańskim Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w l. 1992-1996 i jednocześnie gry na skrzypcach i akordeonie w Państwowej Szkole Muzycznej I st. im. M. Karłowicza w Zakopanem, a potem w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. F. Chopina w Nowym Targu. Następnie ukończył w 2002 r. studia w klasie lutniczej Andrzeja Krupy w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Uzyskał tytuł magistra na podstawie zbudowanych przez siebie skrzypiec, konserwacji lakieru na skrzypcach oraz pracy pisemnej Zagadnienia związane z retuszem i konserwacją lakieru w instrumentach lutniczych. Od 2002 r. prowadzi własną pracownię w Poznaniu. Zbudował ponad 14 instrumentów, w tym 11 skrzypiec, 2 altówki i gitarę. Uczestniczył w ogólnopolskich konkursach lutniczych w Poznaniu, w 1999 r. uzyskując VII miejsce i wyróżnienie w kategorii skrzypiec 4/4, w 2004 r. uzyskując III i IV miejsce oraz dyplom uznania za najwyższe walory dźwiękowe w kategorii altówek, w 2009 r. – nagrodę specjalną za najwyżej ocenione walory dźwiękowe skrzypiec (własnego modelu), w 2014 r. – nagrodę specjalną za najwyższe walory dźwiękowe w kategorii skrzypiec 4/4 i wyróżnienie za skrzypce własnego modelu (asymetryczny – nazwany secesio). Uczestniczył także w międzynarodowych konkursach – im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2001 r. (II etap i VII miejsce pod względem jakości dźwięku), im. P. Czajkowskiego w Moskwie w 2002 r. (VIII miejsce i wyróżnienie w kategorii altówek), w Paryżu w 2004 r. (II etap), w 2006 r. w Cremonie (II etap), w 2006 r. w Poznaniu (II etap), w 2007 r. w Dolnym Kubinie (I miejsce pod  względem  dźwiękowym  w  kategorii  skrzypiec, II miejsce w ogólnej punktacji), w 2014 r. w Mittenwaldzie (II etap), w 2015 r. w Dolnym Kubinie (I miejsce i złoty medal w kategorii skrzypiec). Był też stypendystą Ministra Kultury i Sztuki w 2011 r. Członek ZPAL od 2002 r.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004, s. 180, 182; http://www.skrzypce.com/ (dostęp 2017-04-10)

Tadeusz Słodyczka, ur. 5 maja 1954 w Dukli. Wychował się w rodzinie góralskiej. Lutnictwa uczył się w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, które ukończył w 1974. W tym samym roku podjął pracę w Dolnośląskiej Fabryce Instrumentów Lutniczych w Lubinie. Równolegle rozwijał zamiłowania artystyczne, budując najpierw gitary klasyczne, później instrumenty smyczkowe. W 1984 rozpoczął samodzielną pracę. Czas wolny wykorzystywał na praktykę u Franciszka Marduły w Zakopanem. Odbył także kilkumiesięczne praktyki lutnicze w innych pracowniach: Volkera Blaya w Dortmundzie (1987, 1988); Josepha Kuna w Ottawie (1989-1990, 1992); Gia Batty Morassiego w Cremonie (1998 i 1999), a także ukończył specjalistyczne kursy rzeczoznawców zorganizowane przez ZPAL (1991 - Poznań, 1992 - Warszawa). Prowadzi własną pracownię w Lubinie. Na jego dotychczasowy dorobek twórczy składa się ponad 270 instrumentów, w tym około 200 skrzypiec, 60 altówek, 7 wiolonczel, viola d’amore oraz 2 smyczki. Jego instrumenty nagrodzono wielokrotnie na krajowych i międzynarodowych konkursach lutniczych: m.in. Ogólnopolskim im. Z. Szulca w Poznaniu (1984), Międzynarodowym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (1986, 1991), Ogólnopolskim im. A. Stradivariego w Poznaniu (1987) Międzynarodowym w Sofii-Kazanluku (1987), Międzynarodowym w Hradec Králové (1988) Międzynarodowym w Mittenwaldzie (1988, 1993), Międzynarodowym w Paryżu (1991), Międzynarodowym w Pradze (1993), Międzynarodowym im. P. Czajkowskiego w Moskwie (1994, 1998, 2002), Ogólnopolskim im. W. Kamińskiego w Poznaniu (1994, 2004), Międzynarodowym im. A. Stradivariego w Cremonie (1994, 2000), Międzynarodowym Festiwalu Lutniczym im. V. Metelky w Náchodzie (1997, 2012), Międzynarodowym Konkursie Lutniczym w Dolnym Kubinie (2013). Swoje instrumenty prezentował na 25 wystawach pokonkursowych, a także w 1980 - na Międzynarodowych Targach Instrumentów we Frankfurcie, w 1992 w Carlisle (Stany Zjednoczone), w 1995 na wystawie „Polska sztuka lutnicza” w Warszawie. Był także wielokrotnie jurorem w konkursach lutniczych krajowych – m.in. Ogólnopolskim im. W. Kamińskiego w Poznaniu, a także międzynarodowych - im. V. Metelky w Náchodzie, im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, im. A Stradivariego w Cremonie oraz im. B. Warchala w Dolným Kubínie. Wygłaszał referaty o współczesnym lutnictwie na krajowych seminariach lutniczych, oraz w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i we Włoszech. Był także inicjatorem i pierwszym prezenterem cyklu spotkań „Lutnictwo bez tajemnic”. Nadal jest niestrudzonym propagatorem lutnictwa, wygłasza m.in. prelekcje dla mieszkańców regionu, w którym mieszka oraz corocznie na kursach muzycznych w Żaganiu w ramach „Letniej Akademii Muzycznej”. W 1999 zorganizował w Lubinie koncert z okazji jubileuszu 25-lecia swojej pracy twórczej. Członek ZPAL od 1978 i aktywny uczestnik prac poszczególnych komisji Związku.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Přemysl Otakar Špidlen, ur. 18 VI 1920 Praga, zm. 6 I 2010 tamże, przedstawiciel trzeciego pokolenia znakomitego rodu lutników, syn i uczeń Otakara Františka (1896-1958) i Marii z domu Blovské, wnuk Františka (1867-1916). Za młodu zapalony narciarz, reprezentował byłą Czechosłowację w drużynie narodowej w latach 1946-1948. Studiował grę na skrzypcach w Praskim Konserwatorium i lutnictwo u swego ojca. Wkrótce osiągnął renomę jako budowniczy, korektor i konserwator. Już w 1947 na konkursie lutniczym w Hadze zajął najwyższą pozycję wśród swych rodaków. Nagrodzony złotymi medalami na Międzynarodowym Konkursie Kwartetów w Liège w 1960 i 1963, na Międynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1962 (I i III miejsce) i 1967 (II miejsce, I nie przyznano). Członek Czeskiego Związku Artystów Lutników od roku założenia 1958, członek niemieckiego Verband der Deutschen Geigenbauer, a także międzynarodowego Entente Internationale des Maitres Luthiers et Archetiers d’Art. Lutnictwem zajmują się jego syn Jan Baptista (ur. 1967) i wnuk.

Bibliografia: V. Pilař, F. Šrámek, Umění houslařů, Praha 1986, s. 167-168, 348

Honorata Stalmierska, ur. 12 XII 1960 Stargard Szczeciński. W 1979 r. ukończyła klasę lutniczą Liceum Muzycznego im. M. Karłowicza w Poznaniu, i w 1984 r. studia lutnicze pod kierunkiem Andrzeja Łapy w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego tamże (magisterium za skrzypce własnego modelu oraz pracę Klasyfikacja i typologia otworów rezonansowych napisaną pod kierunkiem Włodzimierza Kamińskiego). Od 1984 r. wykładowca lutnictwa w/w Liceum oraz w Akademii Muzycznej. W 1993 r. uzyskała tytuł doktora, a w 1998 doktora habilitowanego, obecnie profesor Akademii. W dorobku lutniczym ma ponad sto instrumentów, w tym skrzypce, altówki, surdynkę, wiolę d’amore, wiolę da gamba, gitarę klasyczną i historyczną. Uczestniczka Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (1986, 1991, 1996, 2002), a także w podobnym konkursie w Sofii w 1983 r. (nagroda dla najmłodszego uczestnika) i im. P. Czajkowskiego w Moskwie w 1998 r. (XI miejsce w kategorii altówek). Autorka naukowych artykułów i referatów z zakresu lutnictwa, a także współautorka opracowania Polska szkoła lutnicza. Instrumenty Grobliczów i Dankwartów, cz. 1, pod. red. P. Frankowskiego, Poznań 2016. Stosuje odręczne kartki lutnicze kaligrafowane: Honorata Stalmierska / Poznań 2002.  Członek ZPAL od 1983 r. 

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004 s. 190

Barbara Świrek, ur. 4 XII 1947 Katowice, z wykształcenia inżynier górnictwa. 1974-1978 uczyła się sztuki lutniczej pod okiem teścia Józefa Świrka. Od 1980, wraz z mężem Rajmundem, prowadzi pracownię lutniczą w Katowicach. W latach 1983-1985 była konserwatorem instrumentów lutniczych w katowickiej Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia. Buduje skrzypce, altówki i wiolonczele. W 1997 brała udział w VIII Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. A. Stradivariego w Cremonie. Wygłaszała referaty na ogólnopolskich seminariach lutniczych na temat lutnictwa węgierskiego i zasad zabezpieczania i konserwacji instrumentów lutniczych. Członek ZPAL od 1983, członek Zarządu w latach 1994-2001, sekretarz Zarządu 1994-2001. Członek Sądu Koleżeńskiego od 2001.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Józef Świrek, ur. 5 II 1899 Poradów k. Miechowa, zm. 24 X 1978 Katowice. Ukończył szkołę powszechną w Miechowie, gimnazjum w Krakowie, gdzie po odbyciu służby wojskowej ukończył Instytut Muzyczny w klasie skrzypiec. Od dziecka zainteresowany lutnictwem prezentował, jako samouk, swe skrzypce na Wystawie Lutniczej w Krakowie w 1936 r., uzyskując X-te miejsce, I miejsce w klasie amatorów, oraz stypendium, dzięki któremu był 1937/8 uczniem Alberta Caressa i Emila Françoisa w Paryżu. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w Poradowie. 27 VII 1945 uzyskał dyplom mistrza cechowego w Krakowie i otworzył pracownię w Katowicach, ul. Batorego 3, pracując jednocześnie jako korektor Filharmonii Śląskiej i (1953-76) Akademii Muzycznej. Budował wg modeli szkoły kremońskiej z wpływami szkoły francuskiej (stosował kartki odręczne: Józef Świrek / Poradów, 1943 r.; Józef Świrek / Katowice, 1949 r.). Swoje instrumenty prezentował na wystawach: w Poznaniu w 1949 r. (I miejsce za 2 skrzypiec), 1952 r. – „Skrzypce w Polsce” (skrzypce i kwartet wg modelu Stradivariego Greffhule; skrzypce zakupiła Wojewódzka Rada Narodowa na nagrodę dla najlepszego polskiego skrzypka w II Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. H. Wieniawskiego – Wandy Wiłkomirskiej), w 1957 r. na I Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego (wyróżnienie, od 1962 r. do śmierci był jurorem w kolejnych Konkursach), na Międzynarodowym Konkursie Kwartetów w Liège w 1954, 1960, 1972 r. (II miejsce - srebrny medal), w 1966 r. w Warszawie – „Polskie instrumenty muzyczne” (skrzypce z 1943 r.). Wraz z W. Kamińskim napisał: Lutnictwo. Wstęp do sztuki lutniczej, Kraków 1972. Członek założyciel ZPAL od 1954 r., wieloletni członek Zarządu i wiceprezes. Ożeniony 30 IV 1944 z Łucją z domu Kolską miał syna i ucz. Rajmunda (ur. 1945), córkę i ucz. Aleksandrę Mańka (ur. 1950). Muzeum Instrumentów w Poznaniu posiada jego skrzypce z 1937 r. (Katowice-Kraków), nr inw. MNP-I.864.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff (T. Drescher), Die Geigen und Lautenmacher, Frankfurt am Main 1990 s. 602; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004 s. 198, 200; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007 s. 224;

Carlo Antonio Testore, ur. ok. 1687,  zm. ok. 1765, starszy syn i uczeń Carla Giuseppe T., działający w Mediolanie, początkowo razem z ojcem, po jego śmierci samodzielnie w domu „Pod orłem” przy Contrada Larga. Jego prace są mniej starannie wykończone niż ojca, wykonane z dobrego akustycznie drewna, ze złoto-żółtym lakierem, wzorowane na modelach N. Amatiego, Guarneriego i Stradivariego. Niemniej noszą też cechy prac nauczyciela ojca, G. Grancino. Stosował karteczki drukowane: Carlo Antonio Testore figlio maggiore /  del fù Carlo Giuseppe in Contrada lar / ga al segno dell’Aquila Milano 17(40); Carlo Antonio Testore figlio maggiore /  del fù Carlo Giuseppe in Contrada lar / ga al segno dell’Aquila Milano 17(41). Wypalał także wewnątrz płyty spodniej znak w okręgu: [dwugłowy orzeł pod koroną] / C.A.T.. Pod koniec życia pracował razem ze swym synem Giovannim.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main, 1922, s. 508

Antoni Trzaska, lutnik notowany w Warszawie w 1810 r. Jego skrzypce modelu starowłoskiego, z kartką Antonius Trzaska / Fecit a Varsoviæ 1810, posiada w swoich zbiorach Kolekcja Instrumentów Lutniczych MKiDN.

Józef Tusk, lutnik, członek ZPAL od 1955, ur. 23 III 1907 Gdańsk, zm. 12 VI 1987, syn Józefa i Augustyny z domu Adamczyk. Ukończył szkołę powszechną w Gdańsku 1921, 1923 Urząd Marynarki Handlowej wystawił mu książeczkę żeglarską, 1924-25 uczestnik wieczorowych kursów malarstwa artystycznego i pracownik Poczty Polskiej, 1926-39 i 1945-48 pracownik Polskich Kolei Państwowych, m.in. telegrafista. Aresztowany przez Gestapo 1 IX 1939 przebywał początkowo na robotach przymusowych, 1 IX 1939 (19 III 1940?) - 26 VIII 1942 w obozach koncentracyjnych w Stutthofie i Neuengamme. 2 VIII 1944 wcielony do Wehrmachtu, od 24 XI w Polskich Siłach Zbrojnych, skąd powrócił 15 X 1945. Początkowo, jako samouk, próbował budować skrzypce 1924. Od 1934 pracował pod kier. Emila Neumanna w Gdańsku i zbudował skrzypce modelu Stainera. Kolejne wykonał w obozie koncentracyjnym. Od 1949 prowadził pracownię w Sopocie. Zbudował ok. 150 skrzypiec (m.in. dla K. A. Kulki), 10 altówek, wiolonczelę i ok. 12 gitar (m.in. dla M. Rodowicz, Cz. Niemena i S. Krajewskiego). Laureat I Krajowego Konkursu Lutniczego 1955. Na wystawie ”Polskie instrumenty muzyczne”, Warszawa 1966, prezentował skrzypce z 1965. Stosował kartki pisane: Józef Tusk / Sopot / Anno 1955. Działacz gdańskich organizacji polonijnych przed II wojną światową, nagrodzony medalami: Zwycięstwo i Wolność 1946, Zasłużony Działacz Kultury 1979. Ożeniony z Julianną miał dzieci: Jana, Donalda Franciszka (ur. 1930), Eleonorę Marię Gurkowską (ur. 1932), Ewę Marię (ur. 1934), Bronisława (ur. 1935) i Rajmunda Leona (ur. 1936).

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Igor W. Ulitsky, ur. 1961 Mołdawia, ukończył szkołę techniczną w 1979 r. a następnie szkołę muzyczną w Tyraspolu w 1986. W 1996 r. uzyskał dyplom ukończenia konserwatorium muzycznego w Kiszyniowie, gdzie od 1982 r. uczył się lutnictwa w atelier Hermana Kastrubina. W latach 1986-1996 był pracownikiem i szefem warsztatu  zajmującego się utrzymaniem instrumentów lutniczych w/w  konserwatorium. Nagrodzony tytułem Ludowego Artysty ZSRR w 1988 r.  W 1995 r. praktykował w atelier Gio Batty Morassiego w  Cremonie. Od 1996 r. prowadzi własne studio lutnicze w Moskwie, gdzie buduje nowe instrumenty (skrzypce, altówki i wiolonczele), a także jest ekspertem w zakresie instrumentów smyczkowych i konserwatorem Państwowej Kolekcji Unikalnych Instrumentów Muzycznych Rosji. Jego skrzypce nagrodzono Grand Prix na Pierwszym Krajowym Konkursie Instrumentów Muzycznych w Kiszyniowie w 1993 r., wyróżnieniem na X Międzynarodowym Konkursie P. Czajkowskiego w Moskwie w 1994 r., złotym medalem, dyplomem i specjalną nagrodą Rosyjskiego Związku Lutników na kolejnym Konkursie Czajkowskiego w 1998 r. Na X Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 2001 r. zdobył I nagrodę, medal Związku Polskich Artystów Lutników za najwyższe walory sztuki lutniczej, „Srebrny wachlarz” od dyrektora szkoły lutniczej w Tokio dla najlepszego lutnika. Członek Rosyjskiego Związku Lutników.

Josef Vávra, ur. 4 XI 1912 Martin (Słowacja), zm. 1998 Luby (Czechosłowacja), syn Štěpana i Veroniki z domu Hruškovej, ze znanej wielopokoleniowej rodziny lutników. Uczeń swego stryja Jana Baptisty Vávry (1870-1937) w latach 1927-1931, u którego pracował jeszcze 2 lata, a następnie u swego kuzyna Alfonsa F. Vávry (1901-1957) w Pradze od 1934 r. do końca II wojny światowej. Potem przeniósł się do miejscowości Luby, gdzie założył własne atelier, a w latach 1946-1959 uczył także w Międzynarodowej Szkole Lutniczej w Cremonie. Budował w oparciu o modele głównie Guarneriego, ale i Stradivariego, do 1976 r. ok. 350 instrumentów, w tym 4 kwartety, 15 altówek i 5 wiolonczel. Od 1945 r. stosował wypalane sygnatury: Josef Vávra Luby + odręczna sygnatura. Także kartki drukowane ze znakiem firmowym (kamerton skrzyżowany ze skrzypcami na tle gałązki z liśćmi) z lewej: JOSEF VÁVRA /  LUBY / fecit anno 19 (59); lub: VÁVRA JOSEF / houslař / Luby – 19(57) i stempel: JOSEF VAVRA / HOUSLAR. Jego instrumenty nagrodzono na międzynarodowych konkursach lutniczych w Pradze w 1954 r., w Poznaniu w 1957 r. (II nagroda, pierwszej nie przyznano), w 1959 r. w Ascoli-Piaceno, w 1960 r. w Liège, w 1981 r. nagrodzony państwowym tytułem Zasłużonego Pracownika Kultury.

Bibliografia: V. Pilař, F. Šrámek, Umění houslařů, Praha 1986, s. 172, 354; http://www.wieniawski-competition.com/konkurs-lutniczy/en/aktualnosci/galeria-fotografii/ (dostęp 2017-04-09)

Jochen Voigt, ur. 1948 (?) Markneukirchen, syn i uczeń Wernera Voigta. Uzyskał dyplom mistrza i usamodzielnił się w Makrneukirchen. W 1986 r. przeniósł się do Monachium. Uzyskał nagrody na konkursach lutniczych w Mittenwald, Poznaniu (1981 – IV nagroda) i Kassel (1983), pokazywał swe instrumenty na wystawach w Monachium, Wiedniu, Paryżu, Tokyo, Sydney i Frankfucie n. Menem.

Bibliografia: W. L. F. von Lüttgendorf, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelarter bis zur Gegenwart, Tutzing 1990 s. 659; http://www.geigenbau-voigt.de/ (23.02.2017); http://www.corilon.com/shop/en/item1485_2.html (23.02.2017)

Werner Voigt, ur. 25 II 1911 Markneukirchen, syn Johannesa Martina, 1927-1929 uczeń Hermanna Reichela w Markneukirchen, potem czeladnik u Henry’ego Werro w Szwajcarii do 1935, Hansa Leistnera w Norymberdze 1936-1937  i Köchendorfera w Stuttgarcie 1937-1938. Uzyskał dyplom mistrzowski w Markneukirchen w 1938 r. i pracował tam w renomowanej firmie M. & G. Voigt, w 1939 ponownie u Werro w Bernie. Po wojnie przystąpił do firmy M. & G. Voigt, którą przejął w 1952 r.

Bibliografia: W. L. F. von Lüttgendorf, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelarter bis zur Gegenwart, Tutzing 1990 s. 660

Jean-Baptiste Vuillaume, ur. 7 X 1798 Mirecourt (Lotaryngia), zm. 19 III 1875 Paryż, z wielopokoleniowej rodziny lutniczej, syn i uczeń Claude-Françisa V (1772-1834), jeden z najwybitniejszych francuskich lutników, kolekcjonerów i handlarzy instrumentów. Od 1818 pracownik F. Chanota w Paryżu, a od 1821 N. A. Létégo (zięcia lutnika François-Louisa Pique) i od 1825 jego wspólnik. Pierwsze jego skrzypce noszą datę 1823 r. W 1827 r. zaczął tworzyć kopie instrumentów dawnych włoskich mistrzów, zyskał srebrny medal na wystawie krajowej w Paryżu i w 1828 r. założył własną firmę. Zdobywszy sławę najlepszego w Europie znawcy takich instrumentów, opartą na wnikliwych studiach, dorobił się znacznego majątku na handlu nimi. Zbudował łącznie ok. 3000 instrumentów budując początkowo w stylistyce francuskich mistrzów (N. Lupota i F.-L. Pique’a), po 1830 tworzył wierne kopie słynnych skrzypiec włoskich mistrzów (Stradivariego – tym kopie „Mesjasza”, Guarneriego, Amatiego, Magginiego), uzyskując znakomite efekty wizualne i brzmieniowe. Był w bliskich kontaktach ze znanym włoskim kolekcjonerem L. Tarisiem, którego bezcenną kolekcję nabył po śmierci właściciela w 1854 r. M.in. budował imitacje skrzypiec sygnowane jako kopie instrumentów Caspara Tieffenbruckera, inicjując mistyfikację tegoż lutnika, jako pierwszego twórcy skrzypiec (w rzeczywistości budował on jedynie lutnie). Budował również tańsze instrumenty szkolne, nigdy nie zapominając o doskonałym wykończeniu, a także znakomite smyczki. Jego skrzypce nagrodzono wielokrotnie, m.in. na światowych wystawach w Londynie (1851) i Paryżu (1855); a jego samego Legią Honorową w 1851 r. Konstruował również eksperymentalne instrumenty, jak ponad 3-metrowy kontrabas pedałowy, powiększoną altówkę, smyczek z metalowym prętem, i in.

Bibliografia: R. Wieczorek, Villaume Jean-Baptiste, w: Encyklopedia muzyczna PWM, red. E. Dziębowska, t. t-v, Kraków 2009, s. 317-318

Sebastien Vuillaume, ur. 18 VI 1835 Mirecourt, zm. 17 XI 1875 Paryż, syn i uczeń Claude-Francoisa, bratanek Jeana-Baptisty V., ostatni przedstawiciel tej rodziny lutników w Paryżu. Pracował tamże dla swego słynnego wuja, a potem samodzielnie przy Boulevard Bonne Nouvelle 27. Jego doskonałe skrzypce i smyczki, zbliżone jakością do prac wuja, nagrodzono medalami na wystawach w 1867 i 1868 r. Po jego śmierci warsztat prowadził jego były czeladnik Nestor-Dominique Audinot. Sebastien stosował kartki drukowane: Sebastien Vuillaume a Paris / 27. Boulevard Bonne-Nouvelle [w podwójnym kółku S†V]. Ożeniony 1859 z córką lutnika Dominique’a Peccatte.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main 1922, s. 547

Antoni Wayda, urzędnik, lutnik samouk, ur. 5 XII 1915 Przemyśl, zm. 23 III 1978 Warszawa. Ukończył szkołę powszechną we Lwowie, gdzie po odbyciu służby wojskowej pracował w Zawodowej Straży Pożarnej. Od 1952 mieszkaniec Warszawy i od 1957 starszy oficer w Komendy Głównej Straży Pożarnych. Zainteresowany lutnictwem od 1934 miał ścisły kontakt z Leonem Greipnerem, a także korzystał ze wskazówek Adama Kościeleckiego, Franciszka Kopańskiego i Grzegorza Wójtyszyna we Lwowie. Po wojnie budował ponownie skrzypce (wyłącznie) w czasie wolnym od pracy, korzystając ze wskazówek m.in. Jana Karonia i Eugeniusza Gosiewskiego w Warszawie. Tworzył wg modeli kremońskich, głównie Stradivariego, z dobrze nałożonym czerwono-brązowym werniksem olejnym. Instrumenty Waydy odznaczały się doskonałym rzemiosłem, dobranym drewnem, artystycznie wykonanymi ślimakami. Po 1960 jego skrzypce wyceniano w Anglii na 125 funtów. Członek ZPAL od 1967, w latach 1973-1976 członek Komisji Rewizyjnej. Pochowany na Cmentarzu Północnym w grobie wraz z Barbarą Wayda.

Bibliografia: B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Krzysztof Wincenty Węgrzyn, ur. 18 VII 1954 Zakopane. Lutnictwa uczył się w Technikum Budowy instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, które ukończył 1974. Następnie podjął pracę w Dolnośląskiej Fabryce Instrumentów Lutniczych w Lubinie. W latach 1976 i 1977 odbył kilkumiesięczne praktyki w pracowni Franciszka Marduły w Zakopanem, a 1979 u Mieczysława Bielańskiego we Wrocławiu. Zbudował ponad 350 skrzypiec, 47 altówek i 10 wiolonczel. Specjalizuje się w budowie skrzypiec dziecięcych i młodzieżowych. Uczestniczył w z powodzeniem w wielu krajowych i międzynarodowych konkursach lutniczych: im. Z. Szulca w Poznaniu (1979, 1984, 1989), im. A. Stradivariego w Poznaniu (1987), im. W. Kamińskiego w Poznaniu (1994), im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (1981, 1986, 1891, 1996), im. P. Czajkowskiego w Moskwie (1990, 1994), a także w konkursach w Sofii (1987), Cremonie (1988), Mittenwaldzie (1989), Hradec Králové (1989) i w Nachodzie (1997). Wygłaszał prelekcje przy okazji krajowych i międzynarodowych konkursów wykonawczych we Wrocławiu i Zielonej Górze, a także pogadanki na temat instrumentów smyczkowych w muzycznych szkołach podstawowych na terenie całego kraju. Członek ZPAL od 1977, członek Sądu Koleżeńskiego 1985-1994.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004

Jerzy Edward Wielbut, ur. 11 I 1936 Smolugi k. Brańska, zm. 4 X 1990 Warszawa, syn Zygmunta i Germany z domu Miłkowskiej, pochodzenia szlacheckiego, herbu Wąż. 1964 ukończył Średnią Szkołę Muzyczną w Warszawie (w klasie kontrabasu). W latach 1965-1968 uczył się lutnictwa u Jana Zajewskiego. Jego pierwszy samodzielnie wykonany instrument powstał w 1968. Od 1969 prowadził w Warszawie własną pracownię. Pracował też jako muzyk w orkiestrze symfonicznej, zespołach kameralnych i Orkiestrze Polskiego Radia i Telewizji do 1979, kiedy wyjechał do Meksyku, gdzie działał do 1981 jako lutnik (m.in. budował smyczki kontrabasowe) i muzyk. Łącznie zbudował ponad 40 instrumentów, skrzypiec, altówek, wiolonczel oraz smyczki. Także korektor i konserwator. Początkowo (1970-1975) był pod wpływem koncepcji estetycznych A. Stradivariego z jego III „złotego” okresu twórczości. W okresie 1976-1980 formował swój własny model, ale po 1981 nawiązał ponownie do stylu Stradivariego. Eksperymentował z lakierami, stosując początkowo spirytusowe, a następnie wyłącznie olejno-eteryczne, z kolorystyką w szerokiej gamie odcieni od jasnych złotobrązowych do nasyconych. Juror V Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu 1977. Członek ZPAL od 1971, 1976-1979 sekretarz Związku. Z małżeństwa z Marią z domu Kucharską miał dwoje dzieci: Jarosława (ur. 21.07.1961), technika elektronika i Annę (ur. 24.02.1966) artystkę grafika. Pochowany na cmentarzu kośc. św. Katarzyny na Służewiu.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004; informacje rodziny

Paul Wiessmeyer, ur. 20 III 1957 Montreal, Kanada. Zbudował swe pierwsze skrzypce w 1974 r. W latach 1975-77 terminował u Johna Bradleya Taylora w Bostonie, 1977-1981 uczył się w Szkole lutniczej w Mittenwaldzie. Dodatkowo praktykował u Josefa Kantuschera tamże w 1979 r. i Vladimira Pilařa w Hradec Králové w 1981 r. Następnie pracował u Hansa Weisshaara w Hollywood 1981-1983, a potem u Roberta Cauera w Los Angeles od 1983 r. Od 1990 r. prowadzi własne atelier wraz z budowniczym smyczków Thomasem Dignanem w Bostonie. Buduje według modeli Stradivariego i własnych, stosuje odręczne karteczki lutnicze. Jego instrumenty zdobyły V nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1981 r. (złoty medal ZPALu za wykonanie oraz nagrodę „Srebrnego Wachlarza” Szkoły Lutniczej w Tokio), złote medale za skrzypce, altówkę i wiolonczelę na Międzynarodowym Konkursie Lutniczym w Salt Lake City w 1982 r., a także dyplomy uznania na konkursach w Kassel w 1983 i Hradec Králové w 1984 r. 

Bibliografia: http://www.bostonfiddle.com/index.html (dostęp 15.01.2017); W.L. v. Lütgendorff, T. Drescher, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 3, Tutzing 1990, s. 682

Marian Michał Wyka, urzędnik bankowy, lutnik samouk, ur. 16 IX 1901 Sadkowa Górna, woj. suwalskie, zm. 4 XII 1963 Warszawa, syn Kajetana i Józefy. Studiował w Politechnice Warszawskiej. Uczył się lutnictwa z literatury fachowej. 1925-1939 współpracował z warszawskimi lutnikami A. Różyckim i K. Kosteleckim. Stosował kartki pisane: Marian Wyka / budował w Warszawie w 19... Po II wojnie światowej doradca Zjednoczenia Przemysłu Muzycznego od 1953, laureat I Krajowego Konkursu Lutniczego, Warszawa 1955 (I i II nagroda), członek  jury Międzynarodowego Konkursu Kwartetów w Liège 1957, 1960, członek honorowy Włoskiego Stowarzyszenia Lutnictwa Artystycznego (ANLAI). Inicjator utworzenia Kolekcji Instrumentów Lutniczych (KIL) Ministerstwa Kultury i Sztuki. Na wystawie ”Skrzypce w Polsce”, Warszawa 1966, prezentowano skrzypce Wyki z 1963. Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski. Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu posiada jego skrzypce z 1958 (nr inw. MNP-I.550). Członek założyciel ZPAL i sekretarz Zarządu 1954-63.

Bibliografia: Archiwum Związku Polskich Artystów Lutników; Z. Szulc, Słownik lutników polskich, Poznań 1953; A. Kucharska, Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004;  B. Vogel, Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, Szczecin 2007

Janusz Zawisza, ur. 27 X 1947 r. Turaszówka k. Krosna, zm. 10 XII 1980 Warszawa. Uczył się lutnictwa w Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu w l. 1964-1969. Praktykował w pracowniach Józefa Bartoszka i Stanisława Marduły w 1970 r. Pracował też w Lotniczych Zakładach Napraw w Krośnie w latach 1971-1975. Od 1975 r. prowadził własną pracownię lutniczą w Rymanowie Zdroju. Stosował kartki odręczne kaligrafowane: ROK BUDOWY 1980 / JANUSZ ZAWISZA / RYMANÓW ZDRÓJ.

Bibliografia: Polska sztuka lutnicza 1954-2004, red. M. Waller, Poznań 2004 s. 218

Valentino de Zorzi, ur. 1837 w Vittorio Veneto (Treviso), zm. 1916 we Florencji, Włochy. Walczył w armii Garibaldiego, pracował jako kowal i zbrojmistrz w Bolonii. W 1880 r. otworzył w Pistoia warszatat kowalski i stolarski. Samouk, pierwsze skrzypce zamówił u niego tamtejszy kolekcjoner instrumentów i miłośnik muzyki, książę Vieri Ganucci Cancellieri. W 1885 r. Zorzi przeniósł się do Florencji, gdzie przy via del Corso pracował wraz Silvio Paolettim, który później przejął warsztat. Budował skrzypce własnego modelu, a także Stradivariego i Stainera. Budował też instrumenty strunowe szarpane. Wynalazł duży instrument zwany kontraskrzypcami (contraviolino), a także gitarę harfową (18 strun z zakresem 5 oktaw). Stosował karteczki pisane: Valentinus De Zorzi / Cenetensi Venetum fecit / Florentiae A 1880. no. 7., a także wypalał w różnych miejscach inicjały V.D.Z. Nagrodzony brązowym medalem na wystawie w Mediolanie w 1881 r., srebrnym na wystawie w Bolonii w 1888 r., honorowymi dyplomami w Pistoia, Tolone i Marsylii w 1899 r., wielką nagrodą honorową w Paryżu w 1890 r.

Bibliografia: W.L. v. Lütgendorff, Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, t. 1-2, Frankfurt am Main, 1922, s. 101