Warto prześledzić historię Konkursów Skrzypcowych im. H. Wieniawskiego przez pryzmat instrumentów, na których grali polscy laureaci. Były to skrzypce zgromadzone w różnych zbiorach: w Kolekcji Instrumentów Lutniczych (KIL) Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zarządzanej przez ZPAL, zbiorach prywatnych, zasobach zagranicznych fundacji jak Järnåkerfoundation i Albert-Eckstein-Stiftung, a także Muzeum Instrumentów Muzycznych (Oddział Muzeum Narodowego) w Poznaniu, Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi oraz Szkoły Muzycznej im. H. Wieniawskiego w Łodzi. Dokumentację większości wspomnianych w tekście instrumentów można odnaleźć w zakładce Kolekcje lub też idąc tropem nazwisk w filtrach.

1935

Historia Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego imienia Henryka Wieniawskiego rozpoczęła się w setną rocznicę urodzin jednego z najwybitniejszych skrzypków świata, w 1935 r. w Warszawie. Jego inicjatorem był bratanek Henryka, Adam Wieniawski, kompozytor, pedagog, dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, doświadczony w organizacji dwóch międzynarodowych konkursów pianistycznych im. Fryderyka Chopina. Konkurs skrzypcowy Wieniawskiego już od swych początków stał się jednym z najważniejszych wydarzeń muzycznych w Polsce, obok Konkursu Chopinowskiego. Pierwsza edycja w 1935 r. w Warszawie okazała się wielkim sukcesem – zgłosiło się 160 kandydatów z 23 krajów, a do rywalizacji w I etapie stanęło 55 kandydatów z 16 krajów. Przewodniczącym jury był prof. Adam Wieniawski. Nazwiska wybitnie utalentowanych laureatów, takich jak piętnastoletnia Ginette Neveu (I nagroda), Dawid Ojstrach (II nagroda) czy wówczas zaledwie siedmioletnia Ida Haendel (VII nagroda, najwyżej notowana reprezentantka Polski w tym konkursie) rozsławiły wydarzenie i nadały mu prestiżu. W konkursie wzięła też udział Grażyna Bacewicz (dyplom honorowy), która w przyszłości została jego jurorką¹. Dla zdobywców dwóch pierwszych nagród instrumenty ufundował wybitny polski lutnik Tomasz Panufnik (ojciec kompozytora Andrzeja). Ginette Neveu wśród innych nagród otrzymała skrzypce Panufnika modelu Polonia o pięknym, falistym, fantazyjnym kształcie z główką kobiecą zamiast ślimaka, a Dawid Ojstrach – jego skrzypce modelu Antica o klasycznym konturze². Zmagania muzyczne skrzypków miały powtarzać się w cyklu 5-letnim, jednak na przeszkodzie stanęła II wojna światowa.

1952

Drugą edycję Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego zorganizowano dopiero 17 lat później, w 1952 roku. Proces odbudowy zrujnowanej w czasie wojny Warszawy jeszcze trwał, brakowało sali muzycznej na odpowiednim poziomie. Zdecydowano wówczas o przeniesieniu konkursu do Poznania, co bardzo owocnie wpłynęło na dzieje miasta i samego konkursu. Wprawdzie później próbowano przywrócić go Warszawie, jednak do dziś odbywa się on w auli Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu³. Wkrótce też do Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego dołączyły, także odbywające się w Poznaniu, Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski (od 1956, ostatnia edycja 1990) oraz Międzynarodowy Konkurs Lutniczy (od 1957 r., kontynuowany do dziś), wszystkie imienia Henryka Wieniawskiego.

Program wymagany od uczestników II konkursu znacząco poszerzono, kładąc szczególny nacisk na propagowanie muzyki polskiej, w tym kompozytorów współczesnych. Podczas gdy na I konkursie grano głównie utwory Henryka Wieniawskiego, na II konkursie skrzypkowie prezentowali utwory Karola Lipińskiego, Karola Szymanowskiego, Aleksandra Zarzyckiego oraz wybrane kompozycje Grażyny Bacewicz, Artura Malawskiego, Romana Statkowskiego i Stanisława Wiechowicza. W II etapie grano obok koncertów Wieniawskiego także Mieczysława Karłowicza i Karola Szymanowskiego.

Powojenny, komunistyczny ustrój państwa wpłynął negatywnie na zainteresowanie drugim konkursem skrzypcowym w 1952 r. i możliwości przyjazdu zagranicznych skrzypków, muzykologów i krytyków muzycznych. Pojawiły się trudności w zdobyciu paszportów, a polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych informowało, że „kraje kapitalistyczne odmawiają udziału w konkursie”. Ostatecznie zgłosiło się zaledwie 40 kandydatów, spośród których wybrano 23 osoby reprezentujące 8 krajów, a w jury zasiedli głównie, choć nie tylko, przedstawiciele krajów „demokracji ludowej”. Przewodniczącym był Tadeusz Szeligowski. Najważniejszymi zwycięzcami zostali Igor Ojstrach (ZSRR, I nagroda) i Wanda Wiłkomirska (II nagroda ex aequo z Julianem Sitkowieckim z ZSRR), których dalsze życie koncertowe w pełni potwierdziło fenomenalne talenty⁴. Drugi konkurs skrzypcowy to także jeden z nielicznych, z którego zachowały się niemal pełne informacje o pochodzeniu skrzypiec na których grali kandydaci⁵. Igor Ojstrach wygrał na instrumencie Andreasa Guarneriusa wykonanym w Cremonie w 1679 roku, fenomenalna polska skrzypaczka Wanda Wiłkomirska grała (choć nie jest pewne czy do końca konkursu) na skrzypcach nieznanego lutnika, modelu Guarneriego del Gesù (to skrzypce z Kolekcji Instrumentów Lutniczych MKiDN o sygnaturze KIL-1, z karteczką świadczącą o reperowaniu przez Józefa Rymwid-Mickiewicza, na których zresztą skrzypaczka grała przez 33 lata), a Julian Sitkowiecki grał na instrumencie Vincenzo Panormo zbudowanym w Palermo w 1799 r⁶. Na konkursie pojawiły się także inne mistrzowskie skrzypce wybitnych lutników, które jednak przyniosły swoim użytkownikom mniej szczęścia. Wiłkomirska otrzymała też nagrodę dla najlepszego polskiego skrzypka w postaci skrzypiec lutnika Józefa Świrka według modelu Stradivariego Greffuhle⁷. 

Z zachowanych protokołów posiedzeń jury II konkursu możemy dowiedzieć się o trudnościach życia powojennego w Polsce, wpływających także na szkolnictwo muzyczne i w konsekwencji zainteresowanie grą na skrzypcach i konkursem: „Sieć szkolnictwa muzycznego jest szeroko rozgałęziona, trudno jest jednak nakłonić uczniów do gry skrzypcowej; większość spośród nich chce się uczyć gry na fortepianie lub śpiewu, poza tym na prowincji bardzo popularny jest akordeon. Są dwie przyczyny tego stanu rzeczy: [po pierwsze] niechęć rodziców do gry na skrzypcach (fortepian jest głęboko zakorzenioną tradycją) oraz brak profesorów. Wielu nauczycieli nie ma dostatecznych kwalifikacji; nie umieją oni zainteresować uczniów grą na skrzypcach. Dużym utrudnieniem jest również brak małych skrzypiec (połówek i ćwiartek). […]”⁸. Z czasem te trudności zostały rozwiązane i w Polsce przybywało wielu nowych, młodych skrzypków zdobywających laury nie tylko na krajowych konkursach. Warto też wspomnieć, że od pierwszej powojennej edycji konkurs wspomagała rodzina poznańskich lutników Stefana i Benedykta Niewczyków⁹.

1957

Kolejny III konkurs skrzypcowy zorganizowany w 1957 r., w szczególnym czasie politycznej odwilży po 1956 r., przebiegał już w bardziej otwartej atmosferze. Udział w konkursie oraz w jury wzięło wielu przedstawicieli krajów zachodnich, a honorowe członkostwo jury sprawował Yehudi Menuhin (USA). Rozszerzono etapy z dwóch do trzech, w drugim skrzypkowie musieli zaprezentować 45-minutowy recital z fortepianem. W trzecim etapie poszerzono wybór koncertów o utwory Grażyny Bacewicz i Zbigniewa Turskiego, konsekwentnie promując współczesną muzykę polską. Bacewicz pełniła też funkcję przewodniczącej jury. W III konkursie uczestniczyło 45 skrzypków z 15 krajów. Wygrała Roza Fajn (ZSRR), choć przyszłość pokazała, że spośród laureatów najważniejszym nazwiskiem okazał się ulubieniec publiczności, Sidney Harth z USA (II nagroda, który nb. nie dostał się na poprzedni, II konkurs z powodu trudności z otrzymaniem polskiej wizy)¹⁰.

1962

Po najtrudniejszych, powojennych latach konkurs organizowano regularnie co 5 lat, jednak w porównaniu z poprzednim okresem można zauważyć spadek zainteresowania, widoczny m.in. w liczbie skrzypków. W IV konkursie w 1962 r. uczestniczyły 24 osoby z 9 krajów, przewodniczącym jury został Zdzisław Górzyński¹¹. Zwyciężył bezapelacyjnie Amerykanin Charles Treger, a najwyżej notowanym Polakiem był słynny później Krzysztof Jakowicz (III nagroda), grający wówczas na skrzypcach z pracowni znakomitego czeskiego lutnika Přemysla Otakara Špidlena w Pradze (KIL-35), który zdobył za nie I nagrodę na II Konkursie Lutniczym im. H. Wieniawskiego w tym samym roku. Jedno z wyróżnień zdobyła Jadwiga Kaliszewska, która związała potem swoje życie z konkursem Wieniawskiego, jako pedagog, juror i organizator. Grała na konkursie na wyjątkowym instrumencie – pięknych i bogatych w niezwykłą historię skrzypcach, przypisywanych Baltazarowi Dankwartowi (MNP I 235).

1967

Piąty konkurs odbył się w 1967 r., przewodniczyła mu Grażyna Bacewicz, a w jury zasiadł m.in. Henryk Szeryng (wówczas już obywatel Meksyku), Irena Dubiska (uczestnicząca w pracach jury od lat), Eugenia Umińska i Tadeusz Wroński. Wymagany repertuar zmienił się, już w pierwszym etapie należało zagrać wybrany koncert H. Wieniawskiego z akompaniamentem fortepianu, do utworów obowiązkowych weszły także kaprysy Paganiniego. Udział w zmaganiach konkursowych wzięło 21 skrzypków z 6 krajów¹². Pierwszy raz zwyciężył reprezentant Polski, szesnastoletni Piotr Janowski, uczeń wybitnej skrzypaczki Ireny Dubiskiej, grający na skrzypcach przypisywanych Pietro (III) Guarneriemu (KIL-41). III miejsce także zajęła Polka – Kaja Danczowska, która grała na kopii skrzypiec Amatiego (KIL-13). Wyróżnienie zdobyła Maria Brylanka (potem Brylanka-Liebig), grająca na skrzypcach z paryskiej pracowni Sebastiena Vuillaume’a z XIX wieku.

1972

W VI konkursie w 1972 r. udział wzięła znacząco większa liczba skrzypków niż poprzednio – 39 osób z 11 krajów. Przewodniczącą jury została Irena Dubiska. W programie konkursu wycofano się z koncertów Wieniawskiego w I etapie, za to w III etapie pojawiły się koncerty skrzypcowe Beethovena, Brahmsa i Prokofiewa. Po raz pierwszy uczestniczyli reprezentanci Japonii, od razu uzyskując sukcesy. Pierwsze trzy nagrody przyznano kobietom: pierwszą zdobyła Tatiana Grindienko (żona znanego skrzypka Gidona Kremera, reprezentująca ZSRR), drugą Shizuka Ishikawa (Japonia), trzecią – Barbara Górzyńska¹³, reprezentująca Polskę, która grała na skrzypcach Giovanniego Dollenza (należących wówczas do Towarzystwa Wieniawskiego). Piątą nagrodę zdobył Tadeusz Gadzina, grając na skrzypcach z paryskiej pracowni Jean-Baptiste’a Vuillaume’a.

1977

Kolejny, VII konkurs skrzypcowy w 1977 r. rozpoczął koncertem Igor Ojstrach, który, jak sam wspominał, 25 lat wcześniej właśnie na konkursie Wieniawskiego odniósł pierwszy międzynarodowy sukces. Przewodniczącą jury była Irena Dubiska, jednym z wiceprzewodniczących Igor Ojstrach, a w jury zasiadł m.in. niedawny laureat, Krzysztof Jakowicz. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego konkursu został Andrzej Wituski, wówczas wiceprezydent miasta, w sposób szczególny związany z tą imprezą do dziś. W zmaganiach muzycznych wzięło udział 46 skrzypków z 16 krajów. Rywalizacja budziła duże napięcie wśród słuchaczy, zwyciężył Wadim Brodskij (ZSRR), II miejsce otrzymali Piotr Milewski (Polska) i Michaił Wajman (ZSRR), III miejsce – Zachar Bron (ZSRR) i Peter A. Zazofsky (USA)¹⁴. Piotr Milewski grał na włoskich skrzypcach Giovanniego Dollenza, tych samych, na których w poprzednim konkursie grała Barbara Górzyńska. Piąte miejsce oraz nagrodę Wandy Wiłkomirskiej dla najlepszej uczestniczki konkursu wywalczyła Anna Aleksandra Wódka (obecnie Wódka-Janikowska) na skrzypcach Gennaro (Januario) Gagliano, zbudowanych w Neapolu w 1748 r.

1981

Wyjątkowo po 4 latach, w 1981 roku odbył się VIII konkurs skrzypcowy, co przypadkowo i szczęśliwie pozwoliło uniknąć problemów, jakie niechybnie czekałyby konkurs w czasie trwania stanu wojennego od grudnia 1981 i w 1982 r. (potem powrócono do cyklu 5-letniego). Konkurs zainaugurował koncert fenomenalnego skrzypka pochodzenia polskiego Henryka Szerynga, który był także przewodniczącym jury. Wśród jurorów zasiedli po raz pierwszy Wanda Wiłkomirska i Konstanty Andrzej Kulka. O laury walczyło 24 skrzypków z 9 państw. Pięć z sześciu nagród wywalczyli Japończycy, trzecią nagrodę otrzymał Polak: zwyciężyła Keiko Urushihara, II nagrodę otrzymała Elisa Kawaguti, III nagrodę – Aureli Błaszczok¹⁵. W konkursie wyróżnienia zdobyli m.in. Bartosz Bryła, grający na skrzypcach przypuszczalnie Nicolasa Lupota, należących wówczas do Jadwigi Kaliszewskiej oraz Magdalena Suchecka na skrzypcach prawdopodobnie lutnika tyrolskiego z końca XIX wieku, o niezwykłej rodzinnej historii: płyta wierzchnia została potrzaskana podczas ucieczki w wojennej zawierusze w 1939 r. i naprawiona po wojnie.

1986

IX Konkurs Skrzypcowy w 1986 roku stanowił podsumowanie ostatniego pięćdziesięciolecia pracy nad nim oraz stulecia Towarzystwa im. Henryka Wieniawskiego. Przewodniczącym jury został Stanisław Wisłocki (który jako dyrygent brał udział w otwarciu konkursu w 1952 r.), a wśród sędziów zasiadł wyjątkowy gość – Ida Haendel, uczestniczka pierwszego konkursu w 1935 r. i najmłodsza laureatka w całej jego historii. Do konkursu przystąpiło 45 skrzypków z 18 krajów¹⁶. Zwyciężył Ewgenij Buszkow (ZSRR), a trzecie miejsce zdobył Robert Kabara, grający na skrzypcach z XVIII w. przypisywanych Pietro (III) Guarneriemu (KIL-41). Wyróżnienie otrzymała Dorota Siuda, wykonująca repertuar na instrumencie z 1982 r., który zamówiła u lutnika Władysława Gąsienicy „Makowskiego” z Krakowa i uczestniczyła w jego powstawaniu.

1991

Kolejny X konkurs odbył się w 1991 roku, już po upadku „żelaznej kurtyny” w 1989 r., co przyniosło wiele zmian w organizacji konkursu, m.in. nowe możliwości techniczne, które zaowocowały nakręceniem filmu o Henryku Wieniawskim, nagraniem kaset magnetofonowych, czy pierwszej rejestracji dźwiękowej całego konkursu. Cieszył się on wyjątkowym powodzeniem, przybyło 54 kandydatów z 15 krajów, a rywalizacja przebiegała głównie między Polakami i Japończykami¹⁷. Jury pod przewodnictwem Stanisława Wisłockiego pierwszą nagrodą uhonorowało wyjątkowo dwóch skrzypków ex aequo: Bartłomieja Nizioła (grającego na skrzypcach Pietro [III] Guarneriego ze zbiorów KIL) i Piotra Pławnera (skrzypce nieznanego lutnika francuskiego lub niemieckiego z XIX w., ze szkolnej wypożyczalni Szkoły Muzycznej im. H. Wieniawskiego w Łodzi). II i III nagrodę zdobyły Japonki Chie Abiko i Reiko Shiraishi. IV nagrodę wywalczyła Monika Jarecka (obecnie Uhler) na skrzypcach - kopii Amatiego (KIL-13), tych samych na których dawniej przez 13 lat grała Kaja Danczowska. Wyróżnienie otrzymali m.in. Jarosław Żołnierczyk, grający na skrzypcach przypisywanych G.B. Guadagniniemu (KIL-5), oraz Ewa Pyrek, która grała na instrumencie z pracowni Feliksa Konstantego Pruszaka z 1927 r., pożyczonych od prof. Wrońskiego. Ten bardzo dobry  instrument Pruszaka został zakupiony przez Tadeusza Wrońskiego, gdy był jeszcze uczniem Józefa Jarzębskiego. Wroński był przywiązany do skrzypiec całe życie, obecnie gra na nich Krzysztof Jakowicz (m.in. na płycie Skrzypce z polską duszą). Wyróżnienie otrzymał wówczas także Roland Orlik, grający na polskich współczesnych skrzypcach z 1990 r. z pracowni Tadeusza Wojciecha Kmiecika.

1996

Honorowym przewodniczącym kolejnego, XI konkursu skrzypcowego w 1996 r. był Sir Yehudi Menuhin, a przewodniczącym Karol Stryja. Przybyli także potomkowie samego Henryka Wieniawskiego – praprawnuczka Anita Munroe (z linii córki Izabeli) oraz prawnuk Robin Patteson Knight (z linii córki Henriety), którzy podarowali Towarzystwu imienia swego przodka cenne pamiątki rodzinne. Do udziału w konkursie spośród 105 chętnych zakwalifikowano 53 kandydatów, a przystąpiło 38 skrzypków. Niestety, po raz pierwszy konkurs zakończył się bez przyznania pierwszej nagrody. Laureatkami II, III i IV nagrody zostały Japonki Reiko Otani, Akiko Tanaka i Asuka Sezaki¹⁸. IV nagrodę ex aequo uzyskał Łukasz Błaszczyk grający na instrumencie polskiego lutnika Jana Pawlikowskiego, a V nagrodę – Anna Reszniak, grająca na skrzypcach przypisywanych francuskiemu lutnikowi Nicolasowi Lupotowi z ok. 1800 roku, należących niegdyś do Jadwigi Kaliszewskiej. Maria Małgorzata Nowak VI nagrodę zdobyła grając na skrzypcach z pracowni Bernardo Calcagniego, wypożyczonych z uczelni muzycznej w Berlinie. Wyróżnienia otrzymali Polacy Erika Dobosiewicz oraz Andrzej Hop, który grał na współczesnych skrzypcach amerykańskiego lutnika Douglasa Coxa z 1990 r.

2001

XII Konkurs skrzypcowy odbył się już w nowym stuleciu – w 2001 roku. Główną rolę odegrał w nim Shlomo Mintz jako organizator, przewodniczący jury i jedyny selekcjonujący nagrania kandydatów do I etapu. Ten konkurs był pierwszym, tak mocno obecnym w mediach – po raz pierwszy posiadał swoją stronę internetową, którą podczas konkursu obejrzało zajrzało 113 tysięcy osób. Codziennie ukazywało się czasopismo „Głos Konkursowy”, komentarze nadawano w audycjach II Programu Polskiego Radia i Radia Bis, po raz pierwszy okazała się płyta DVD z historią konkursów Wieniawskiego.

W programie pojawił się m.in., jako obowiązkowy w I etapie, zamówiony na tą okazję utwór Krzysztofa Meyera Capriccio interrotto, a w ostatnim III etapie – obok koncertów także możliwość zagrania wersji koncertowych polonezów H. Wieniawskiego. Do konkursu przystąpiło 46 kandydatów z 16 krajów. W czasie trwania konkursu w Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu prezentowano wystawę "Genius Stradivari” poświęconą działalności Antonio Stradivariego. W XII konkursie zwyciężyła Alena Baeva, reprezentująca Rosję¹⁹. Ciekawostką jest fakt, że dzięki wygranemu w 2004 r. konkursowi Niccolo Paganiniego w Moskwie użyczono Rosjance na rok skrzypce Stradivariego z 1723 r., które niegdyś posiadał Henryk Wieniawski²⁰. Wśród polskich laureatów znalazł się Jarosław Nadrzycki (V nagroda), grający na skrzypcach wzorowanych na modelu Guarneriego del Gesù, których niegdyś przez lata używała Wanda Wiłkomirska (KIL-1). Pięć lat później Nadrzycki zdobędzie V nagrodę na kolejnym konkursie, grając na tych samych skrzypcach. Wyróżnieni zostali m.in. Mariusz Morys grający na instrumencie należącym wówczas do lutnika Marka Pielaszka oraz Jakub Haufa, który wykonał repertuar na wspomnianym już kilkakrotnie wyżej instrumencie przypisywanym Nicolasowi Lupotowi.

2006

XIII Konkurs Skrzypcowy Wieniawskiego w 2006 r.  poprowadził jeden z najwybitniejszych skrzypków polskich, Konstanty Andrzej Kulka, choć sam nigdy nie wziął w nim udziału. Przewodniczący jury wprowadził m.in. ponowne zmiany w programie konkursu, przywracając utwory H. Wieniawskiego do każdego etapu, oraz osobiście dokonał selekcji skrzypków do I etapu. Przy bardzo znacznej liczbie konkursów, przypadającej na 2006 rok, wielu kandydatów wycofało swój udział. W rezultacie tylko 32 osoby rozpoczęły rywalizację²¹. Zwyciężyła Agata Szymczewska, wykonująca repertuar na skrzypcach Vincenzo Panormo z XVIII wieku. II nagrodę uzyskała Airi Suzuki (Japonia), a III nagrodę – Anna Maria Staśkiewicz, grająca na instrumencie C.A. Testore (KIL-6). Piątą nagrodę zdobyła Maria Machowska na skrzypcach Józefa Bartoszka wykonanych w Zakopanem w 1992 roku, należących do  Mirosława Ławrynowicza. Ponownie wystartował w szrankach Jarosław Nadrzycki, zdobywając po raz drugi V nagrodę (ex aequo) na tych samych skrzypcach modelu Guarneriego del Gesù. Wojciech Pławner, brat Piotra Pławnera, otrzymał VI nagrodę, grając na skrzypcach lutnika włoskiego Francesco Lazzarettiego, wykonanych w Vicenzy w 1893 r. Na zakończenie XIII konkursu zagrał Maxim Vengerov z orkiestrą Sinfonia Varsovia. Ten pierwszy występ światowej sławy muzyka w Poznaniu stał się uwerturą do kolejnej rywalizacji skrzypcowej.

2011

W 2011 r. Maxim Vengerov objął funkcję przewodniczącego jury w XIV konkursie skrzypcowym H. Wieniawskiego, a honorową przewodniczącą została Ida Haendel. Wzorem poprzednich edycji decyzje o zakwalifikowaniu kandydatów do konkursu Vengerov podejmował osobiście, natomiast nowością było przeprowadzenie preselekcji w Poznaniu i ośmiu miastach na całym świecie. Do programu wprowadzono także etap z orkiestrą kameralną. Po najwyższe laury sięgnęła Koreanka Soyoung Yoon, grająca na instrumencie J.B. Guadagniniego ex „Bückeburg” z 1773 r²². Jedną z licznych nagród pozaregulaminowych, nagrodę Floriana Leonharda – użyczenie na rok skrzypiec Giovanniego Battisty Guadagniniego wykonanych w Turynie w 1779 r. – otrzymał Erzhan Kulibaev z Kazachstanu²³. Tym razem polscy skrzypkowie nie zdobyli głównych nagród ani wyróżnień, jednak przyznano im liczne nagrody pozaregulaminowe, m.in. Aleksandrze Kuls, grającej na kopii Pietro (III) Guarneriego z Kolekcji Instrumentów Lutniczych MKiDN²⁴. Wielu spośród polskich kandydatów deklarowało posiadanie skrzypiec współczesnych polskich lutników, takich jak Tadeusz Słodyczka, Józef Świrek, Honorata Stalmierska, Wojciech Topa czy Andrzej Pancerz²⁵. Od tej edycji współorganizatorem Konkursu jest Instytut Muzyki i Tańca, który współfinansuje Konkurs ze środków MKiDN.

2016

XV Konkurs w 2016 r. toczy się ponownie pod kierownictwem Maxima Vengerova²⁶. Znaczącą i bardzo pozytywną zmianą w dziejach konkursu stało się jego upowszechnienie w mediach: bezpośrednia transmisja wszystkich koncertów i etapów przesłuchań z fachowymi komentarzami w kanale telewizji „TVP Kultura”, Programie 2 Polskiego Radia oraz przez internet. We współpracy Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina z Towarzystwem Muzycznym im. H. Wieniawskiego została przygotowana nowoczesna aplikacja mobilna "Wieniawski”, umożliwiająca śledzenie wszystkich wydarzeń oraz prezentująca liczne informacje o historii konkursu.

Przed wejściem skrzypów na estradę często podaje się informacje o instrumencie na którym grają, podobnie jak podczas konkursów Chopinowskich informuje się o wybranym przez pianistę fortepianie. Takie zwrócenie uwagi na instrumenty muzyczne może tylko cieszyć, miejmy nadzieję, że spowoduje to większe zainteresowanie lutnictwem, w tym również polskim, tak dawnym, jak i współczesnym.

Joanna Gul